Mentaal functioneren, beschikbaarheid van tryptofaan in de hersenen en affect; de rol van het immuunsysteem.

Iedereen wordt wel eens geconfronteerd met stressvolle levensgebeurtenissen.
Stressoren hebben echter niet op iedereen dezelfde uitwerking. Of stress een
nadelig effect heeft op iemands gezondheid en affect is afhankelijk van de
individuele mate van stressbestendigheid.

Verschillende neurobiologische systemen zijn van invloed op de mate van
stresstolerantie, waaronder het serotonerge (5-HT) -systeem en de
hypothalamus-hypofyse-bijnieras (HHB) - ookwel bekend als het neuro-endocriene
stressadaptatiesysteem. Blootstelling aan ernstige acute of langdurige stress
kan leiden tot verstoring van het systeem en resulteren in een verhoogde
stressreactiviteit.

Een dergelijke sensitisatie van de stressrespons zou echter ook geïnduceerd
kunnen worden door (chronische) ontstekingsprocessen in het lichaam. Activering
van het immuunsysteem (verhoogde afscheiding van pro-inflammatoire cytokinen)
ten gevolge van een infectie/ ontsteking of chronische mentale stress - zou de
5-HT-synthese en HHB-regulatie negatief kunnen beïnvloeden en daarmee de
stressgevoeligheid kunnen verhogen.

Binnen het huidige onderzoeksproject zal deze hypothese worden getoetst.
Hiertoe zal worden nagegaan of de chronische activering van het immuunsysteem
inderdaad van invloed is op het neuro-endocriene stress-adaptatiesysteem en
daarmee op de mentaal-emotionele stressbestendigheid.

Door de rol van het immuunsysteem mee te nemen in het huidige
biologisch-psychologische model van stressbestendigheid, kunnen we individuele
verschillen in stressgevoeligheid en stress gerelateerde affectieve
aandoeningen hopelijk beter verklaren.

Het primaire doel van de studie is om te onderzoeken of activatie van het
immuunsysteem de serotonine disfunctie vergroot en daarmee de
stressgevoeligheid versterkt. Deze doelstelling is gebaseerd op de hypothese
dat pro-inflammatoire cytokines een verschuiving in het tryptofaanmetabolisme
induceren, wat mogelijkerwijs resulteert in verminderde serotonine-synthese en
verminderde regulerende controle over de HHB-as.
Secundaire doelstellingen richten zich op groepsverschillen (patienten met
chronische darmontstekingen versus gezonde controles) in effecten van acute
stress m.b.t objectieve stressresponse, subjectieve stressrespons en
ontstekingsreactiviteit.

Aangezien stress ook resulteert in verhoogde afscheiding van pro-inflammatoire
cytokines (onafhankelijk van de aanwezigheid van een pro- inflammatoire
aandoening), en zodoende bijdraagt aan de door ontstekingsprocessen
geinduceerde tryptofaan degradatie, zal chronische stress meegenomen worden als
extra primer van stress gevoeligheid.

In een repeated-measures between subjects design, worden patiënten met
chronische gastro-intestinale klachten (hoog/laag stress level) en gezonde
controles (hoog/laag stress level) gemonitord op zowel de beschikbaarheid van
TRP (voorafgaand aan stress inductie) als op objectieve / subjectieve stress
(voor / na stress inductie). Deze studie maakt gebruik van een 2
(gastro-intestinale klachten, controles) x 2 (hoge / lage mate van chronische
stress) x 2 (voor / na blootstelling aan stress) onderzoeksdesign.

Deelnemers zullen het onderzoekslaboratorium slechts eenmaal bezoeken voor een
totale duur van 3 uur. Er zal gebruik worden gemaakt van een gestandaardiseerd,
niet-invasief, stress inductie protocol om autonome en glucocorticoïde
stressreacties op te wekken. De stress-inductie-taak duurt slechts 15 minuten
(5 minuten voorbereidingstijd, 10 minuten acute stress). De risico's van
blootstelling aan 10 minuten acute stress kunnen als verwaarloosbaar worden
beschouwd.
Voorafgaand aan de stresstaak voeren deelnemers twee korte gedragstaken uit
(negatieve affectieve priming). Beide taken zullen na de stresstaak opnieuw
worden aangeboden. Daarnaast vullen deelnemers viermaal een
stemmingsvragenlijst in (na aankomst, pre-post stress, na herstelperiode), en
een kort stressful life events assessment. Eveneens wordt er een bloedmonster
(voor tryptofaan analyses) en zes speekselmonsters (voor cortisol- en cytokinen
bepalingen) afgenomen. Na afloop ontvangen deelnemers een vergoeding van ¤ 75.
In geval van vroegtijdige beëindiging is de vergoeding pro rata.