Sporten ter bevordering van endometriale NK cel populatie en functie in vrouwen met onverklaarde herhaalde miskramen.

Herhaalde miskramen, 2 of meer miskramen, komt ongeveer in 1-2% van de stellen
met kinderwens voor. In ongeveer 50-75% van de stellen met herhaalde miskramen
wordt geen onderliggende oorzaak gevonden. Men denkt dat het onvoldoende
aanpassen van het maternale immuunsysteem voor en tijdens de innesteling een
oorzaak kan zijn van deze herhaalde miskramen. Het maternale immuunsysteem voor
en tijdens de zwangerschap moet zich dusdanig aanpassen dat het maternale
immuunsysteem aan de ene kant het voor de helft lichaamsvreemde foetus moet
accepteren maar ook in staat moet zijn om genoeg afweer te bieden aan
infecties.

NK cellen in het endometrium spelen hierin een belangrijke rol, aan het begin
van de zwangerschap zijn ongeveer 80% van de leukocyten in het decidua NK
cellen, vergeleken met 5-15% in het perifere bloed. Deze NK cellen brengen CD56
tot expressie (CD56 bright NK cellen), terwijl in het perifere bloed NK cellen
CD65 dim NK cellen zijn. De CD56 bright cellen hebben een immunomodulerende
functie en zijn in staat tot productie van cytokines wat suggereert dat de rol
van deze NK cellen belangrijk is voor embryo implantatie en ontwikkeling.
Onderzoek laat zien dat bij vrouwen met herhaalde miskramen een toename van
perifere NK cellen wordt gezien, voor NK cellen in het endometrium werd geen
verschil gezien.

Om onderzoek te doen naar cellen in het endometrium is het afnemen van
biopsieën een erg invasieve en pijnlijke ingreep en dat werkt beperkend in het
onderzoek bij vrouwen met herhaalde miskramen. Een goede alternatieve methode
is cellen isoleren uit menstruatiebloed. Deze methode levert een goede
opbrengst op van lymfocyten en uit eerder onderzoek blijkt dat de cellen
vergelijkbaar zijn met cellen geïsoleerd uit biopsieën van het endometrium.

Wij zagen in een pilot studie dat 6 van de 19 vrouwen met onverklaarde
herhaalde miskramen (32%) minder dan 80% CD56bright NK cellen had uit het
menstruatie bloed vergeleken met 0 vrouwen met een normale zwangerschap,
sensitiviteit en specificiteit van 72% en 100%. Het lage aantal van deze cellen
suggereert dat dit een mogelijk oorzaak is bij een subgroep van vrouwen met
herhaalde miskramen voor de opgetreden miskramen.

Sporten lijkt een effectieve interventie om het immuunsysteem te bevorderen,
steeds meer onderzoek met name bij kankerpatiënten laat zien dat sporten de
uitkomsten verbetert. Sporten heeft invloed op andere zwangerschapsuitkomsten,
het vermindert het risico op preeclampsie en zwangerschapsdiabetes. In vrouwen
met herhaalde miskramen zijn geen eenduidige resultaten gevonden over het
effect van sporten. Ook het effect van sporten op NK cellen in het endometrium
is nooit onderzocht. Sporten en met name laag intensief sporten laat de hoogste
toename van perifere NK cellen zien. Daarnaast zagen wij in eerder
ongepubliceerd onderzoek dat vrouwen met herhaalde miskramen een lage conditie
hebben en hebben hierin niet analyse verricht naar NK cellen in het
endometrium.

Zorgt 12 weken sporten bij vrouwen met onverklaarde herhaalde miskramen met een
laag aantal CD56 bright NK cellen voor een verbetering van CD56 bright NK
cellen in aantal en functie?

Interventionele studie

Sporten voor 12 weken.

Na inclusie wordt eenmaal een vragenlijst afgenomen (CRF, SQUASH), wordt
tweemaal (eenmaal voor en eenmaal na de interventie) bloedafname verricht,
vaginale inwendig onderzoek verricht (echo, swap) en een cardiovasculaire
screening gedaan (bloeddruk meting, lengte, gewicht, analyse autonome
zenuwstelsel). Tevens zullen vrouwen tweemaal een inspanningsonderzoek middels
fietstest ondergaan. Tijdens de interventie zullen ze 3 maanden een
sportprogramma (hometrainer) volgen bij een sportschool in eigen omgeving (week
1-6 2x per week 60 minuten en week 7-12 3x per week 60 minuten). Zij zullen dan
wekelijks gebeld worden om de sportinterventie te evalueren en daarnaast te
motiveren. Daarnaast wordt viermaal menstruatiebloed verzameld (eenmaal voor,
tweemaal tijdens en eenmaal na de interventie). 12 maanden na het einde van de
interventie, zullen vrouwen nog eenmaal een korte vragenlijst opgestuurd
krijgen als follow-up voor het analyseren van de zwangerschapsuitkomsten. Aan
al deze onderzoeken zijn minimale risico's verbonden en belasting zal niet meer
zijn dan hierboven beschreven, zie hiervoor ook onderzoeksprotocol sectio 9.3