Operatieve of medicamenteuze behandeling van vrouwen met een endometrioom.

Als er bij een patiënt een endometrioom wordt vastgesteld kan de behandeling
bestaan uit medicamenteuze therapie (hormonale therapie en/of pijnstillers) of
een operatieve behandeling zoals een laparoscopische cystectomie. Zowel
medicamenteuze therapie als een operatie kunnen effectief zijn in de
vermindering van pijnklachten en verbeteren van kwaliteit van leven. In de
praktijk wordt vaak in eerste instantie gekozen voor medicamenteuze therapie.
Bij onvoldoende effect of klachten van bijwerkingen wordt vervolgens besloten
tot een operatieve ingreep. Beide behandelvormen zijn niet eerder in een
onderzoek met elkaar vergeleken.

De hypothese luidt dat een chirurgische behandeling resulteert in een betere
pijnreductie en grotere verbetering van de kwaliteit van leven ten opzichte van
een medicamenteuze behandeling en dat hiermee een betere kosteneffectiviteit
bereikt wordt. Met de uitkomst van dit onderzoek kunnen patiënten beter
voorgelicht worden over verschillen in uitkomsten tussen de beide
behandelvormen.

Prospectief cohort. In opzet was het een randomised controlled trial (RCT) en
prospectief cohort met preferentiestudie.

Zowel hormonale therapie, pijnstilling als een operatie behoren tot de
standaard zorg bij een endometriose cyste. Om deze reden worden er geen extra
nadelige effecten verwacht in dit onderzoek. Welk percentage patiënten in de
dagelijkse praktijk uiteindelijk een operatie ondergaat is niet bekend. Het is
daarom niet duidelijk of patiënten voor dit onderzoek eerder of juist minder
snel een operatie zullen ondergaan.

Nadeel van een operatie:
Er is een kans op een recidief van de cyste na een operatie waardoor weer
klachten kunnen optreden. Soms wordt er tijdens een operatie ook gezond
ovariëel weefsel verwijderd.Er is een klein risico dat het gehele ovarium
verwijderd moet worden. Daarnaast is er bij elke kijkoperatie een kleine kans
op infectie, nabloeding of beschadiging van de darm, blaas of urineleider.

Nadeel van behandeling met medicijnen:
Alle medicijnen kunnen bijwerkingen geven. Deze staan bij elk medicijn in de
bijsluiter beschreven. De ernst hiervan verschilt per patiënt. Daarnaast kan
het zo zijn dat de behandeling met medicijnen niet aanslaat. Na 6 maanden zal
beoordeeld worden of de patiënte alsnog voor een operatie in aanmerking komt of
wit komen.

Follow-up zal zoveel mogelijk plaatsvinden tijdens poli-controles die horen bij
de standaard zorg van endometriose patiënten. Bij patiënten die medicamenteus
behandeld worden is dit standaard 6 weken, 6 maanden, 12 maanden en 18 maanden
na start van de behandeling. Bij patiënten die een chirurgische behandeling
krijgen vindt normaal gesproken alleen na 6 weken een controle afspraak plaats.
De controle na 6, 12 en 18 maanden is voor patiënten in dit onderzoek dus
extra. Daarnaast zullen naast de standaard zorg (zoals een echo) ook extra
onderzoeken plaatsvinden, zie schema:


• T0: Start onderzoek:
o Vragen naar pijnscore + Echo (standaard)
o Kwaliteit van leven en affectieve klachten vragenlijsten (EQ5D-5L, EHP30,
GAD-7, PHQ-9)
o Laboratorium onderzoek: Anti-mullerian hormone (AMH) bepaling

• T1: 6 weken na (start van) de behandeling:
o Vragen naar pijnscore
o Kwaliteit van leven en affectieve klachten vragenlijsten

• T2: 6 maanden na (start van) de behandeling:
o Vragen naar pijnscore + Echo (standaard bij medicamenteuze groep)
o AMH bepaling
o Kwaliteit van leven, affectieve klachten en kosten vragenlijsten

Indien er 6 maanden na de start van behandeling met medicatie onvoldoende
effect is opgetreden, wordt de operatieve behandeling alsnog aangeboden
(standaard zorg).

• T3: 12 maanden na (start van) de behandeling:
o Vragen naar pijnscore + Echo (standaard bij medicamenteuze groep)
o AMH bepaling
o Kwaliteit van leven, affectieve klachten en kosten vragenlijsten

• T4: 18 maanden na (start van) de behandeling:
o Vragen naar pijnscore + Echo (standaard bij medicamenteuze groep)
o AMH bepaling
o Kwaliteit van leven, affectieve klachten en kosten vragenlijsten

AMH wordt niet gemeten in het cohort.


Vervolgonderzoek:
o Invullen van vragenlijsten: maximaal 45 minuten