Genetische screening bij patiënten met de ziekte van Parkinson om GBA1 mutatie dragers te identificeren voor toekomstige klinische onderzoeken.

De ziekte van Parkinson (PD) is een veel voorkomende neurodegeneratieve ziekte,
aanwezig bij 1-2% van de personen van >= 65 jaar.1 De meest voorkomende
genetische risicofactor voor de ziekte van Parkinson is een heterozygote
mutatie in het GBA1-gen. In een eerder onderzoek is aangetoond dat 15% van de
patiënten met de ziekte van Parkinson in Nederland een mutatie heeft in het
GBA1-gen. GBA1 codeert voor beta-glucocerebrosidase (GCase), een lysosomaal
enzym dat verantwoordelijk is voor de hydrolyse van het glucosylceramide tot
ceramide en glucose. Een mutatie in GBA1 veroorzaakt lysosomale disfunctie en
er wordt verondersteld dat dit uiteindelijk leidt tot accumulatie van
alfa-synucleïne, het kenmerk van PD. PD-patiënten met een mutatie in het
GBA1-genvertonen eerder symptomen van de ziekte en hebben een verhoogd risico
op cognitieve achteruitgang, maar kunnen verder niet worden onderscheiden van
idiopathische PD-patiënten op basis van fenotype.

Voor een toekomstige interventionele studie die een mogelijke
ziektemodificerende therapie onderzoekt in de vorm van een GCase-activator
(VQ101) ontwikkelt door Vanqua Bio, streven we ernaar potentiële
studiedeelnemers met een mutatie in het GBA1-gen te identificeren. Om deze
groep PD-patiënten te identificeren, zal een genetische screeningsstudie worden
uitgevoerd.

Het GBA1-gen sequencen in patiënten met de ziekte van Parkinson om mogelijke
deelnemers te identificeren voor een mogelijke toekomstige fase 1-studie. Het
gen wordt beschreven als wildtype (WT) of met een mutatie (GBA+); met
vermelding van de specifieke mutatie.

Om DNA, verkregen uit een speekselmonster, op te slaan voor mogelijke
toekomstige beoordelingen van genen die verband houden met de ziekte van
Parkinson. (DNA wordt alleen opgeslagen als proefpersoon hier naar eigen
verkiezing toestemming voor geeft).

De genetische screening op mutaties in het GBA1-gen zal gebeuren door middel
van speekselmonsters. Patiënten met de ziekte van Parkinson zullen thuis
monsters nemen met een speekselafnamepakket dat door CHDR-medewerkers per post
naar hen zal worden verzonden. Proefpersonen krijgen ook een vragenlijst
meegestuurd met twee vragen (ethniciteit, familiegeschiedenis van de ziekte van
Parkinson).

In samenwerking met de behandelend neurologen van de PD-patiënten en door
advertenties van het CHDR via (social) media zal de studie onder de aandacht
worden gebracht. Ook zal het eigen patiëntenbestand van het CHDR worden
aangeschreven.

Als een patiënt contact opneemt met het CHDR en wenst deel te nemen, wordt per
post een document met patienteninformatie verstrekt. Zodra een getekende
toestemmingsverklaring is verkregen door CHDR, wordt de speekselkit en de
vragenlijst door CHDR naar de patiënt gestuurd. Speekselmonsters worden daarna
naar het laboratorium van GenomeScan gestuurd voor sequencing. Alle patiënten
zullen worden geïnformeerd over het resultaat van de sequencing en, indien van
toepassing, verdere counseling aangeboden krijgen. Deze counseling kan worden
gedaan via CHDR of, indien gewenst, via de behandelend neuroloog in het
plaatselijke ziekenhuis

Voor dit onderzoek is een speekselafname nodig die thuis kan worden uitgevoerd.
De speeksel afname set zal per post worden opgestuurd, en kan ook per post weer
terug gestuurd worden. De belasting voor patienten is minimaal en er zijn geen
risico's verbonden aan de procedure.