Primair:- Onderzoek naar de haalbaarheid van het onderzoeken van foetale en neonatale hersenontwikkelingstrajecten bij de foetus en neonaat met ten minste één ouder met een ernstige psychiatrische aandoening (SMI) in het mood-psychose spectrum (vs.…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Overige aandoening
- Manische en bipolaire stemmingsstoornissen en -afwijkingen
Synoniemen aandoening
Aandoening
psychische stoornissen: schizofrenie en andere psychotische stoornissen; psychische stoornissen: depressieve stemmingsstoornissen en -afwijkingen
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
Haalbaarheid: Het percentage van (aanstaande) ouders dat aan alle drie de
visites deelneemt waarbij MRI metingen worden gebruikt. Het onderzoek wordt als
haalbaar beschouwd wanneer >=30% van de uitgenodigde koppels deelneemt aan ten
minste één bezoek inclusief MRI meting.
Verschillen tussen hersenontwikkelingstrajecten van foetussen/pasgeborenen van
ouders met vs. zonder ernstige psychiatrische aandoening, gemeten door:
- Hersenvolume, corticale vouwing, corticale dikte en corticaal oppervlak
(globale metingen en lokale regio's) van T1- en T2-gewogen beelden.
- Fractionele anisotrofie (FA), gemiddelde diffusie, axiale diffusie, radiale
diffusie (op basis van vezels en voxels) van diffusie-MRI-beelden (dMRI).
- Hersenactivatie tijdens rusttoestand (per regio en voxel gebaseerd) van
rusttoestand fMRI (rs-fMRI) beelden.
- Grafentheoriestatistieken van FA (via dMRI) en rs-fMRI.
- Metingen van foetale groei en ontwikkeling, zoals: bipariëtale diameter
(BPD), transversale cerebellaire diameter (TCD), hoofdomtrek (HC), thalamus,
femurlengte (FL) en buikomtrek (AC), geschat foetaal gewicht, insuladiepte,
Sylvische fissuur diepte, pariëtale-occipitale fissuren (POF) diepte, met
behulp van 2D en 3D foetale echografie.
- Doppler foetale hemodynamics, zoals: arteria umbilicalis (UA) en arteria
cerebri media (MCA), geschatte cerebro-placentale ratio (CPR)
Secundaire uitkomstmaten
- Klinische kenmerken, d.w.z. ouderlijke psychose, depressie of manie diagnoses
en symptomen, leeftijd waarop de ouderlijke stoornis begint, aantal episodes,
aantal ziekenhuisopnames, GAF-score
- Ouderlijke band
- Polygene risicoscores voor psychiatrische kenmerken
- Cortisolspiegels
- Ontwikkeling van het kind
Achtergrond van het onderzoek
Ernstige psychiatrische aandoeningen, waaronder psychotische of bipolaire
aandoening en ernstige depressie, dragen aanzienlijk bij aan de door
aandoeningen aangepaste totale levensjaren. Het risico op een ernstige
psychiatrische aandoening is bijzonder hoog voor kinderen van ouders met zo'n
stoornis* zij hebben een 2-tot-3 keer zo hoog risico op het ontwikkelen van
psychotische, stemmings-, angst- en externaliserende stoornissen. In Nederland
lopen 577.000 kinderen en jongeren zo'n hoog risico (NEMESIS2). In de VS is dit
aantal bijna drie miljoen. Op dit moment zijn er kritieke kennislacunes die de
implementatie van klinische en volksgezondheidsstrategieën om dit risico te
verminderen belemmeren, ondanks de uitgesproken en voor de hand liggende
gevolgen voor de volksgezondheid. Nauwkeurige detectie, diagnose en behandeling
zo vroeg mogelijk in het leven is nodig. Om dit te bereiken, stellen we voor om
de zeer vroege hersenontwikkeling te onderzoeken, d.w.z. tijdens de foetale en
neonatale periode, waarvan we veronderstellen dat deze ten grondslag ligt aan
het toekomstige begin van ernstige psychiatrische aandoeningen. Aangezien
magnetische resonantiebeeldvorming (MRI) en echografie complementaire
technieken zijn, is het gebruik van beide technieken essentieel voor een
volledige evaluatie van de foetale hersenen. Bovendien stelt het toevoegen van
MRI aan echografie ons in staat om foetale-neonatale hersengroeitrajecten
continu te onderzoeken, aangezien echografie na de geboorte niet meer mogelijk
is.
Doel van het onderzoek
Primair:
- Onderzoek naar de haalbaarheid van het onderzoeken van foetale en neonatale
hersenontwikkelingstrajecten bij de foetus en neonaat met ten minste één ouder
met een ernstige psychiatrische aandoening (SMI) in het mood-psychose spectrum
(vs. ouders zonder SMI) met behulp van MRI.
- Het verzamelen van preliminaire gegevens om te onderzoeken of er verschillen
in hersenontwikkelingstrajecten tussen kinderen van ouders met en zonder SMI
kunnen worden gedetecteerd met behulp van MRI en echoscopie.
Secundair:
- Onderzoeken hoe kenmerken van foetale en neonatale hersenontwikkeling zich
verhouden tot klinische kenmerken in de getroffen ouder en/of thuisomgeving,
evenals de ouderlijke band een rol spelen, alsook ontwikkeling van het kind
over tijd.
- Onderzoeken hoe polygene risicoscores voor psychiatrische kenmerken en
cortisolspiegels vroege hersenontwikkelingstrajecten beïnvloeden.
Onderzoeksopzet
Longitudinale case-control studie, familiedesign
Inschatting van belasting en risico
Deelname aan het onderzoek houdt in dat men een MRI-scan van maximaal 30
minuten ondergaat: twee keer voor de zwangere en één keer voor de pasgeborene.
De zwangere vrouw zal ook twee keer een echo van maximaal 30 minuten ondergaan.
Voor vrouwen die verloskundige zorg krijgen in het Erasmus MC worden de
bezoeken zoveel mogelijk gecombineerd met reeds geplande bezoeken. Om de MRI
procedure voor de moeder en de pasgeborene zo comfortabel mogelijk te maken,
gebruiken we een zo aangenaam mogelijke positionering, en specifiek voor de
pasgeborene inbakeren en de timing van de voedingen, om zo effectief mogelijk
te kunnen scannen. We gebruiken geen farmacologische sedatie of algehele
anesthesie.
De risico's voor deelname aan dit onderzoek zijn verwaarloosbaar. De
echo-technieken die we zullen gebruiken zijn veilig en niet schadelijk.
Echoscopie is wereldwijd routinematige prenatale zorg. Tot op heden zijn er
geen risico's van echoscopie voor de moeder, noch voor de foetus of pasgeborene
beschreven. Op basis van uitgebreide ervaring wordt MRI algemeen als veilig
beschouwd, zowel tijdens de zwangerschap als bij pasgeborenen. Er is dus geen
speciale voorbereiding voor de MRI nodig bovenop de standaardprocedure van het
Erasmus MC. Zowel MRI bij zwangerschap als MRI bij pasgeborenen zijn door de
METC goedgekeurd in eerdere onderzoeken onder leiding van leden van het
onderzoeksteam [METC-protocol ID zwangerschap: NL65570.000.18; pasgeborenen:
NL67183.078.19].
Deelnemers zullen geen directe voordelen van ons onderzoek ervaren. Op de lange
termijn kan een beter begrip van de etiologie en pathofysiologie van
psychiatrische stoornissen in het mood-psychose spectrum bijdragen aan de
diagnose, vroege detectie en/of voorspelling van het behandelresultaat.
Publiek
Wytemaweg 8
Rotterdam 3015 CN
NL
Wetenschappelijk
Wytemaweg 8
Rotterdam 3015 CN
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
Alle zwangere vrouwen en hun partners:
• Ten minste 18 jaar oud
• In de mogelijkheid zijn om informed consent te kunnen geven
• Eenling zwangerschap
• Biologische ouder van de foetus/pasgeborene
Zwangere vrouwen en hun partners met minstens een (aanstaande) ouder met een
ernstige psychiatrische aandoening (SMI):
• Ten minste een (aanstaande) ouder met SMI in het mood-psychose spectrum
gediagnosticeerd voor de huidige zwangerschap, i.e., psychotische of bipolaire
aandoening, ernstige MDD (i.e., met hoge terugkerendheid en/of opnames),
psychose NAO, enkele psychose < twee jaar geleden (niet gerelateerd aan
drugsgebruik; geen postpartum psychose na een eerdere zwangerschap)
Pasgeborene:
• Geboren van ouders die deel hebben genomen aan visite 1 en/of 2 of geboren
van ouders die zouden kwalificeren voor inclusie in de studie (met andere
woorden, families kunnen ook alleen aan visite 3 deelnemen).
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
Alle zwangere vrouwen:
• Contraindicatie voor MRI (inclusief claustrofobie, een cardiaal
implanteerbaar elektronisch apparaat (CIED), ferromagnetisch metalen
implantaten, piercings (in sommige gevallen), tattoos (in sommige gevallen))
(Ghadimi & Sapra, 2022).
• Postpartum psychose (na een eerdere zwangerschap)
• Niet geinformeerd willen worden over incidentele bevindingen n.a.v. het MRI
onderzoek
All zwangere vrouwen en hun partners:
• Verslavingen (alcohol, drugs), actief < zes maanden voorafgaand aan de
zwangerschap beoordeeld met de R4U, of huidige behandeling voor verslaving
zoals methadon of buprenorphine
• Niet geinformeerd willen worden over incidentele bevindingen van de
pasgeborene n.a.v. het MRI onderzoek
Alle foetussen/pasgeborenen:
• Pre-eclampsie of foetale groeirestrictie bij inclusie
• Neurologische aandoening of structurele hersenafwijkingen
• Vermoedelijke congenitale anomalieen of syndromen waarvan het bekend is dat
de neurale ontwikkeling wordt aangedaan
• Chromosomale afwijkingen
• Genetische afwijkingen waarvan het bekend is dat het impact heeft op de
neurale ontwikkeling
• Premature geboorte (<37 weken)
Zwangere vrouwen en hun partners zonder SMI:
• Een lifetime diagnose van SMI in het mood-psychose spectrum, gemeten met het
Mini-Internationaal Neuropsychiatrisch Interview (M.I.N.I.; Sheehan et al.,
1998)
• SMI in het mood-psychose spectrum in eerstegraads familieleden
• Gebruik van neurotrofe medicatie
In alle (aanstaande) ouders, (co)morbiditeit met andere psychiatrische
diagnoses is geen exclusiecriterium.
Opzet
Deelname
In onderzoek gebruikte producten en hulpmiddelen
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
| Register | ID |
|---|---|
| CCMO | NL83581.000.23 |