Onderzoek naar het verbeteren van trauma- en angstbehandeling door hersenstimulatie

De effectiviteit van behandeling van trauma- en stressgerelateerde stoornissen
(zoals PTSS) en angststoornissen kunnen mogelijk op innovatieve wijze worden
verbeterd. Exposure-based therapieën zijn gericht op het uitdoven van
stressreacties op angst- of trauma-gerelateerde stimuli (angstextinctie). Het
voorgestelde mechanisme achter deze behandeling is het verzwakken van de
angstherinnering en het ontwikkelen van een veilige herinnering, door de
vorming van een zogenaamde bijgewerkte "stimulus-geen trauma" associatie. De
rationele van dit onderzoeksvoorstel is dat de toediening van zwakke
wisselstroomstimulatie de consolidatie van de veilige herinnering versterkt
door bevordering van neurale synchronisatie in de thetafrequentie (4-7 Hz),
wat een belangrijke rol speelt bij leren en geheugen. We testen de hypothese
dat het toepassen van transcraniële wisselstroomstimulatie (tACS) in de theta
frequentie als toevoeging aan exposuretherapie de consolidatie van de veilige
herinnering en daarmee de behandeluitkomst zal verbeteren.

Het doel van de studie is om te onderzoeken of tACS in de thetafrequentie de
extinctie van fysiologische stressreacties op blootstelling aan de angst- of
trauma-gerelateerde stimuli of herinneringen versterkt. Als secundair doel is
het onderzoeken van de invloed van de baseline neuroendocrinologische respons,
baseline thetaoscillaties in het elektro-encefalogram (EEG) in rust,
slaapkwaliteit, leeftijd en medicatiegebruik op de effectiviteit van tACS in de
thetafrequentie als toevoeging aan de standaardbehandeling (exposureherapie).

Dit is een dubbelblinde, placebo-gecontroleerde interventiestudie met een
experimentele groep (actieve tACS) en een controlegroep (sham tACS). Deelnemers
ondergaan een interventie van 6 sessies met de standaardbehandeling
(exposuretherapie voor trauma- en stressgerelateerde stoornis of angststoornis)
in combinatie met tACS in de thetafrequentie. Beoordelingen bij baseline,
direct na de interventie en follow-ups bieden inzicht in de effecten op lange
termijn op fysiologische stressreacties tijdens angst- of traumablootstelling,
PTSS- en angstsymptomen, elektrofysiologische hersenactiviteit (EEG) en
prestaties op het gebied van emotioneel werkgeheugen worden gemeten als
secundaire uitkomstmaten en voorspellers.

TACS wordt toegepast op de bilaterale dorsolaterale prefrontale cortex (DLPFC) met een frequentie van 5 Hz en een intensiteit van 2 mA (piek-tot-piek) in de actieve stimulatiegroep. In de controlegroep (sham stimulatie) wordt de stroom gedurende 30 seconden opgevoerd naar 2 mA en onmiddellijk weer verlaagd naar 0 mA gedurende 30 seconden om huidgewaarwordingen na te bootsen zonder een actieve stimulatieperiode. TACS wordt direct na een exposuresessie toegepast, gedurende in totaal zes opeenvolgende sessies.

Het onderzoek omvat in totaal tien beoordelingsmomenten voor de deelnemers,
waarvan er zes plaatsvinden in hun eigen behandelinstelling (interventiesessies
met tACS), twee in een onderzoekscentrum (baseline en post-interventie) en twee
alleen online (follow-ups). Deelnemers bezoeken het onderzoekscentrum voor
baseline- en post-interventiebeoordelingen van PTSS- of angstsymptomen
(klinisch interview), elektro-encefalogram (EEG) en prestaties op het gebied
van werkgeheugen. Deelnemers vullen online zelfrapportagevragenlijsten in.
Deelnemers wordt bij aanvang eenmaal gevraagd om thuis speekselmonsters te
nemen op twee opeenvolgende dagen. Vervolgens ondergaan deelnemers de
interventiesessies waarbij tACs wordt toegevoegd aan regulier exposuresessies.
Ten slotte voltooien deelnemers thuis twee follow-upmetingen na een maand en na
drie maanden na afloop van de laatste tACS + exposuresessie, die bestaan uit
een herhaling van enkele online vragenlijsten.
Het gebruik van tACS zoals in dit onderzoek wordt als veilig beschouwd en niet
geassocieerd met ernstige nadelige gebeurtenissen. Veelvoorkomende bijwerkingen
van tACS zijn mild (bijv. waarneming van fosfenen, duizeligheid, hoofdpijn,
tintelingen, huidgewaarwordingen.