Kindermishandeling is een bekende risicofactor voor het ontwikkelen van AN, een slopende aandoening met een slechte behandelingsrespons (Waller, 2016) en hoge bijbehorende behandelingskosten (Van den Berg et al., 2022). Volgens de…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Overige aandoening
- Psychische stoornissen
Synoniemen aandoening
Aandoening
post-traumatische stress-stoornis
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
De haalbaarheid zal worden beoordeeld op basis van het verlooppercentage en de
aanvaardbaarheid van de traumabehandeling. Het primaire uitkomstmaat is het
verlooppercentage (gemeten als het percentage deelnemers dat stopt of wordt
teruggetrokken van de traumagerichte behandeling vanwege een negatief effect
van een AN-behandeling). Negatieve effecten op de AN-behandeling kunnen zijn
dat patiënten zich niet meer aan afgesproken dagelijkse maaltijdplannen kunnen
houden of dat ze niet meer aankomen in gewicht. Wanneer het verloop <= 40% is
(m.a.w. het voltooiingspercentage is gelijk aan of hoger dan 60%), wordt
aangenomen dat synchrone traumabehandeling haalbaar is.
Secundaire uitkomstmaten
De secundaire uitkomsten in dit onderzoek zijn factoren die het verloop kunnen
matigen: duur van anorexia, AN-subtype en AN-begin, baseline BMI (kg/m2),
somatische aandoeningen en emotieregulatie gemeten met behulp van de
Difficulties in Emotion Regulation Scale (DERS; Gratz & Roemer, 2004). Er wordt
vermoed dat deze factoren de haalbaarheid kunnen matigen.
Andere secundaire uitkomsten zijn onder meer behandelingseffecten, zoals
veranderingen in de pathologie van eetstoornissen, gemeten met behulp van het
Eating Disorder Examination Interview (Cooper &; Fairburn, 1987) en
veranderingen in de traumapathologie gemeten met behulp van de PTSS-checklist
voor DSM-5 (PCL-5).
Daarnaast zullen andere maatregelen de aanvaardbaarheid van gecombineerde
behandeling beoordelen (acceptability). Om de aanvaardbaarheid van de
AN-PTSD-behandeling te meten, zal er een kwalitatief interview plaatsvinden
waarin patiënten naar hun ervaringen worden gevraagd. Ook worden behandelaars
geïnterviewd over hun ervaringen voor en na de behandeling. De
cliënttevredenheid zal worden gemeten met behulp van de
cliënttevredenheidsvragenlijst (CSQ-8; de Brey, 1983) aan het einde van de
IE-behandeling en aan het einde van de AN-behandeling. Ten slotte de Working
Alliance Inventory (WAI; Hatcher & Gillaspy, 2016) zal worden gebruikt om de
therapeutische alliantie van patiënten te onderzoeken.
Achtergrond van het onderzoek
Veel mensen met anorexia nervosa (AN) hebben jeugdtrauma ervaringen, een kwart
ontwikkelt posttraumatische stressstoornis (PTSS). Deze studie
onderzoekt of mannen en vrouwen die lijden aan AN en PTSS gedurende hun
klinische AN behandeling ook traumabehandeling kunnen volgen. PTSS
klachten vormen een ernstige belemmering voor AN herstel. Cliënten durven en
kunnen niet herstellen in ondergewicht vanuit angst voor toename in
traumaklachten en trauma-interventies worden niet aangeboden aan ernstig
ondervoede cliënten vanuit angst voor een negatief effect op AN behandeling.
Zo houden beide aandoeningen elkaar in de greep met ontwrichtende gevolgen voor
de levenskwaliteit. Gezien het huidig beperkte behandelsucces is
ontwikkeling van werkzame interventies essentieel. Cliënten met AN en PTSS
krijgen 16 trauma behandelsessies aangeboden tijdens 12 weken klinische AN
opname. Als cliënten traumasessies kunnen volhouden, wordt in groot
vervolgonderzoek het effect op PTSS en AN vastgesteld.
Doel van het onderzoek
Kindermishandeling is een bekende risicofactor voor het ontwikkelen van AN, een
slopende aandoening met een slechte behandelingsrespons (Waller, 2016) en hoge
bijbehorende behandelingskosten (Van den Berg et al., 2022). Volgens de
zelfmedicatiehypothese, dient uithongering (zoals gezien bij anorexia) als een
copingmechanisme voor het omgaan met traumagerelateerde intrusieve symptomen
(Brewerton, 2018). Kindermishandeling kan ook leiden tot de ontwikkeling van
PTSS. Hoewel richtlijnen een geïntegreerde behandelingsaanpak aanbevelen die
simultane aanpak aabiedt bij het omgaan met AN en PTSS (Ten Napel et al.,
2022), zijn er tot nu toe geen geïntegreerde behandelingsmethodes ontwikkeld
waardoor AN-patiënten met ernstig ondergewicht geen traumabehandeling krijgen
aangeboden. De huidige haalbaarheidsstudie is dus een noodzakelijke eerste stap
in het opbouwen van hoogwaardige kennis over een geïntegreerde
behandelingsaanpak voor patiënten die ernstig ondergewicht hebben en
tegelijkertijd PTSS-symptomen tonen. De belangrijkste vragen die tot nu toe
onbeantwoord zijn geleven zijn in betrekking tot de de haalbaarheid van een
dergelijke geïntegreerde aanpak. Er moet worden onderzocht of (a) deelnemers in
staat zijn om de traumasessies te voltooien terwijl ze zich aan de
AN-intramurale behandeling houden en (b) of traumabehandeling aanvaardbaar is
voor zowel deelnemers als AN-therapeuten. Zodra deze haalbaarheidsstudie
aangeeft dat traumabehandeling kan worden voltooid terwijl patiënten
gelijktijdig optredende AN-behandeling ontvangen en behouden, kan een
geïntegreerde AN/PTSS-behandelingsaanpak ontwikkeld worden. Vervolgens kunnen
de werkzaamheid en kosteneffectiviteit van een dergelijke aanpak op lange
termijn worden onderzocht met een hoogwaardige, gerandomiseerde en
gecontroleerde studie.
Onderzoeksopzet
Deze haalbaarheidsstudie is een pre-experimentele cohortstudie. Vanwege de duur
(van 12 maanden) zal maar een beperkt aantal patiënten beschikbaar zijn. Daarom
zullen bevindingen over de haalbaarheid voorwaardelijk zijn en leiden tot
verder onderzoek met een langere opnameperiode en een extra follow-up periode
om de bevindingen voldoende kracht te geven. De intramurale afdeling van
Novarum bestaat uit 12 bedden en heeft ieder jaar tussen de 57 en 60 patiënten,
waarvan ongeveer 80% een AN-diagnose hebben. Bij Novarum hebben alle
AN-patiënten een body mass index van minder dan 17,5 kg/m2. Uitgaand van
vermoedens dat 23% gelijktijdig optredende PTSS hebben, zullen ongeveer 11
patiënten in aanmerking komen voor deze haalbaarheidsstudie. Wij verwachten dat
5-10% van de opgenomen patiënten niet bereid zullen zijn om deel te nemen (Ten
Napel, 2022). Omdat we de haalbaarheid van de traumagerichte interventie binnen
een echte klinische AN-populatie willen onderzoeken zullen minimale
exclusiecriteria worden toegepast. Inclusie is gericht op ongeveer 10-11
patiënten. Wanneer het voltooiingspercentage van de behandeling minimaal 60%
is, wordt aangenomen dat synchrone traumagerichte behandeling haalbaar is.
Vanwege het feit dat slechts een bescheiden aantal patiënten in aanmerking zal
komen zullen de bevindingen niet robuust maar juist meer kwalitatief zijn. "The
Journal Article Reporting Standards" en de "Strengthening the Reporting of
Observational Studies in Epidemiology"-verklaring zal worden gebruikt voor
onderzoeksopzet en rapportage van de resultaten.
Onderzoeksproduct en/of interventie
Individuel Cognitive-Based Therapy (CBT) behandeling (IE) zal gedurende 8 weken (twee keer per week) aan AN patiënten worden aangeboden door gespecialiseerde traumatherapeuten, tijdens een ziekenhuisopnameperiode van 12 weken in een gespecialiseerde eetstoorniskliniek. Na twee weken ziekenhuisopname start de traumabehandeling. De intramurale AN-behandeling houdt een duur van 12 weken in en is gericht op het herwinnen van psychiatrische en fysieke stabiliteit, om mogelijk te maken dat poliklinische psychotherapie gestart kan worden na afloop van de intramurale zorg. Tijdens intramurale zorg worden AN-interventies door multidisciplinaire medewerkers van psychiaters, artsen, diëtisten, verpleegkundigen en psychologen op vrijwillige basis aangeboden.
Inschatting van belasting en risico
Wanneer patiënten trauma verwerken door IE, kunnen ze tijdelijk verhoogde
emotionele nood ervaren, vooral direct na IE sessies.
Publiek
Klaprozenweg 111
Amsterdam 1033 NN
NL
Wetenschappelijk
Klaprozenweg 111
Amsterdam 1033 NN
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
De onderzoekssteekproef bestaat uit opeenvolgende verwijzingen door huisartsen
of algemene ziekenhuizen met volwassen patiënten met ernstige anorexia nervosa
(AN) en (subthreshold) posttraumatische stressstoornis (PTSS). Patiënten komen
in aanmerking als zij aan alle volgende criteria voldoen:
•Ouder dan 18 jaar zijn
•Een DSM-5-diagnose van AN hebben met een body mass index lager dan 17,5 kg/m2,
beoordeeld door een psychiater of klinisch psycholoog. Aan deze AN-patiënten is
een intramurale AN-behandeling aangeboden en geaccepteerd
•Blootstelling aan kindermishandeling voorafgaand aan het ontstaan van de
eetstoornis, zoals beoordeeld door de Nederlandse versie van de Childhood
Trauma Questionnaire (CTQ; Thombs et al., 2009)
•Het hebben van een diagnose van PTSS of sub-threshold PTSS zoals beoordeeld
door de Nederlandse versie van de Clinical-Administered PTSD Scale for DSM-5
(CAPS; Boeschoten et al., 2018), gedefinieerd als het voldoen aan twee of drie
van de DSM -5 Criteria B - E
•Gaat akkoord met de voorwaarden van het onderzoek en heeft geïnformeerde
toestemming gegeven,
•Nederlands sprekend
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
Acute suicidaliteit of psychotische decompensatie
Opzet
Deelname
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
| Register | ID |
|---|---|
| CCMO | NL84705.100.23 |