Effectiviteit van een gepersonaliseerde eCoach voor cardiovasculair risicomanagement gericht op primaire preventie in de huisartsenpraktijk

Hart- en vaatziekten (HVZ) vormen een belangrijk gezondheidsprobleem, met name
ook in de regio Zuid-Limburg. Leefstijl speelt een grote rol bij het ontstaan
van cardiovasculaire problemen. Binnen cardiovasculair risicomanagement (CVRM)
spelen verschillende uitdagingen.

Huidige risicomodellen voor CVRM maken enkel gebruik van demografische
kenmerken (leeftijd, geslacht) en conventionele risicofactoren ( bloeddruk,
cholesterol, roken). Een risicoprofiel waarbij ook niet-conventionele
risicofactoren (waaronder woonplaats, opleiding, inkomen en beweging) worden
meegenomen leidt tot een accuratere voorspelling van het persoonlijk risico en
maakt het eveneens mogelijk om inzicht te geven in het effect van eventuele
leefstijlaanpassingen. Daarnaast is de output van de huidige risicomodellen met
name gericht op de zorgverlener en minder op de patiënt. Om patiënten te
motiveren tot leefstijlaanpassing moet risicocommunicatie op een zodanige wijze
worden vormgegeven dat patiënten hun risico begrijpen en de urgentie inzien om
in actie te komen. Tot slot is bewustwording alleen meestal niet voldoende. Die
eerste concrete stap tot actie is een belangrijke. Omdat het aanbod aan
leefstijlinterventies groot en versnipperd blijkt, is het zoeken en vinden van
passende ondersteuning een opgave voor zowel patiënten als zorgverleners. Hulp
bij het vinden van de juiste ondersteuning - op maat - kan waardevol zijn.

Daarom werken we binnen het CARRIER project aan een gepersonaliseerde eCoach
die ingezet kan worden binnen transmurale netwerken voor CVRM (zowel primaire
als secundaire preventie). Tijdens de eerste fase van het project is een eCoach
ontwikkeld - specifiek gericht op artherosclerotische cardiovascularire ziekte
(ASVCZ) - in een iteratief en co-creatief proces. De eCoach wordt ingezet
tijdens het consult van de patiënt met de zorgverlener (voorspellingsmodel,
risicocommunicatie, interventie keuzehulp) en biedt ondersteuning na afloop van
het consult voor de patiënt thuis (informatiemodules, periodieke monitoring en
follow-up). Kleinschalige studies hebben inzicht gegeven in verschillende
usability aspecten. Op basis van verbeterpunten, zowel technisch als
inhoudelijk, is de eCoach geoptimaliseerd.

Doel van deze studie nu is het evalueren van de meerwaarde van de eCoach bij
CVRM in de huisartsenpraktijk. Het gaat specifiek om het effect van de eCoach
op afzonderlijke risicofactoren van en het algehele risico op ASCVZ. Secundaire
uitkomstmaten van de effectevaluatie zijn kwaliteit van leven, tevredenheid met
de geleverde zorg en gebruiksgemak van de eCoach.

De effectevaluatie zal plaatsvinden in de regio Oostelijk Zuid-Limburg, in
samenwerking met 2-4 huisartsenpraktijken. De duur van de studie voor de
individuele patiënt betreft zes maanden. Het betreft een one group pretest
posttest design; een interventiestudie waarbij alle patiënten die deelnemen aan
de studie de eCoach krijgen.

Bij aanvang wordt de patiënt gezien door de praktijkondersteuner op het
reguliere CVRM spreekuur waarbij het individuele risico wordt berekend, dit
risico wordt besproken alsook de impact die leefstijl aanpassing kan hebben.
Vervolgens wordt aan de hand van de keuzehulp gekeken naar een passende
bestaande interventie. Patiënten gaan thuis aan de slag met deze interventie
(reguliere zorg, maakt geen onderdeel uit van de eCoach) en vult periodieke
monitoring in via de eCoach. Na 6 maanden wordt opnieuw een bezoek aan het CVRM
spreekuur bij de praktijkondersteuner ingepland, wordt het risico opnieuw
berekend en wordt follow-up besproken.

Meetmomenten zijn op baseline, 3 maanden en 6 maanden en bestaan uit digitale
vragenlijsten, (groeps)interviews en logbestanden.

De eCoach bestaat uit een web-applicatie met een deel dat toegankelijk is voor de zorgverlener en een deel dat toegankelijk is voor de patiënt. Na inclusie van een nieuwe patiënt wordt deze door de praktijkondersteuner of onderzoeker geregistreerd in de eCoach. De patiënt ontvangt vervolgens twee weken voorafgaand aan het spreekuur een uitnodiging om in te loggen en de screeningsvragenlijst (deel 1) in te vullen. Deze vragenlijst bevat vragen over leeftijd, geslacht, woonplaats, roken, beweging en voeding). Ook wordt de patiënt verzocht om lab te laten prikken. Tijdens het consult vult de praktijkondersteuner de screeningsvragenlijst (deel 2) aan. De vragenlijst bevat vragen over bloeddruk, cholesterol en medicatie. Op basis van de antwoorden uit deze vragenlijsten wordt het persoonlijk risico op ASCVZ berekend alsook de risico's in geval van leefstijlaanpassing (stoppen met roken, meer bewegen, gezondere voeding, lagere bloedddruk, lager cholesterol). Deze risico's zijn inzichtelijk in het dashboard, waar ook "gespeeld" kan worden met (verschillende waardes van) de risicofactoren. Patiënt en praktijkondersteuners bespreken deze risico's en bepalen samen welke risicofactor aangepakt gaat worden. Afhankelijk van de gekozen risicofactor kan een keuzekaart vervolgens helpen om een interventie uit te kiezen, passend bij de voorkeuren en mogelijkheden van de individuele patiënt. De keuzekaarten bevatten steeds een gevarieerd aanbod aan interventies met uitleg (online of offline, individueel of in groep, kort- of langdurend, vergoed door de zorgverzekering of met eigen bijdrage). Ook wordt de eerste concrete vervolgstap benoemd (downloaden van de app, aanmelden via de website, verwijzing naar een zorgverlener, recept voor medicatie). Daarnaast staat het de praktijkondersteuner vrij om alternatieven aan te dragen. Op basis van dit alles wordt een interventie gekozen en doelen worden vastgelegd. Eenmaal thuis gaat de patiënt zelf aan de slag met de interventie. De patiënt ontvangt in de eerste maand wekelijks periodieke monitoring middels een korte vragenlijst in de eCoach, in de vijf maanden daarna is dit maandelijks. De zorgverlener kan deze ingevulde vragenlijsten op afstand beoordelen. Indien nodig of bij vragen vindt contact plaats via de berichtenfunctie van de eCoach of telefonisch. Na zes maanden wordt de patiënt opnieuw uitgenodigd voor het CVRM spreekuur. Voorafgaand aan het spreekuur wordt de patiënt wederom gevraagd om de screeningsvragenlijst (deel 1) in te vullen en lab te laten prikken. Tijdens het spreekuur vult de praktijkondersteuner screeningsvragenlijst (deel 2) weer aan. De persoonlijke risico's worden opnieuw berekend en besproken en follow-up wordt samen bepaald.

Het risico dat verbonden is aan deelname aan het onderzoek is minimaal, omdat
de situatie van de patiënt vertrekpunt is voor het verder inrichten van de
studieperiode. Tijdens het consult wordt het persoonlijk risico van de
desbetreffende patiënt besproken alsook de invloed op dit risico wanneer
bepaalde risicofactoren worden aangepakt. Patiënt en praktijkondersteuner maken
samen een keuze voor het aanpakken van een risicofactor en bepalen welke
bestaande interventie de meeste kans van slagen heeft, kijkend naar
persoonlijke voorkeuren en behoeftes.

Het inzichtelijk maken van het eigen risico kan patiënten doen schrikken en
angstig maken. De praktijkondersteuner zal hier aandacht aan besteden.
Daarnaast biedt de eCoach, waarmee patiënten monitoren tijdens de
studieperiode, altijd de mogelijkheid om via een berichtenfunctie eventuele
zorgen en vragen te delen met de praktijkondersteuner.

Tegenover de belasting en minimale risico*s staat dat patiënten beter inzicht
krijgen in hun persoonlijke risico op ASCVD, hoe ze dit risico middels de
aanpak van risicofactoren kunnen verlagen en welke concrete interventies
daarbij kunnen helpen. Deze interventie zou moeten leiden tot meer inzicht,
motivatie en concrete acties om middels een vroegtijdige aanpak te komen een
lager algemeen risico op ASCVD en daarmee events (met beperkingen en sterfte
als gevolg) te voorkomen.