Randomized placebo-gecontroleerd pilot onderzoek naar het effect van probiotica en vitamine K status in niertransplantatie ontvangers

Sinds de ontdekking van vitamine K in 1929 is vooral de rol van vitamine K als
stollings-cofactor onderzocht. Het wordt ook steeds meer duidelijk dat vitamine
K insufficiëntie een significante rol heeft in cardiovasculaire gezondheid en
bot-gezondheid. Vitamine K deficiëntie komt veel voor in de Westerse wereld.
Vooral in oudere mensen en bepaalde patiëntengroepen zoals type 2 diabietes en
nierziekten. In patiënten met een nierziekte hebben we recent gevonden 90% van
de niertransplantatie patiënten een vitamine K deficiëntie heeft onafhankelijke
van de inname via voedsel. Dit draagt hoogstwaarschijnlijk bij aan de hoge
prevalentie van cardiovasculaire events en osteopenische fracturen bij deze
patiënten. We hebben ook recent gevonden dat niertransplantatiepatiënten leiden
aan dysbiosis van het microbioom wat bij kan dragen aan de vitamine K status.
Vitamine K is een vet-oplosbaar vitamine wat voorkmot in twee vormen in ons
dieet. Phylloquinone (vitamine K1) komt vooral voor in bladgroenten en
menaquinone (vitamine K2) komt vooral in gefermenteerde producten zoals kaas,
yoghurt en karnemelk. Naast voeding van vitamine K2 ook geproduceerd worden
door darmbacteriënt. Het is recent ontdekt dat bepaalde probiotische stammen,
die al verkocht worden op de markt, de eigenschappen hebben om in vitro
vitamine K2 te produceren. Deze probiotica worden al op de markt verkocht en
worden veilig geacht door de ESFA. Het doel is om probiotica met vitamine K2
producerende bacterien aan nier transplantatie patiënten te geven en hiermee te
onderzoeken of de vitamine K status verbeterd. Hiermee zal er een beter begrip
ontstaat over het effect van deze probiotica in vivo door te kijken of de
probiotica een positief effect heeft op de vitamine K2 status. De probiotica
heeft de potentie om vitamine K status te verbeteren maar ook darmgezondheid en
bot- en cardiovasculaire gezondheid in het algemeen.

Het doel van het onderzoek is om te onderzoeken of een dagelijkse toediening
van probiotica of placebo voor 12 weken een effect heeft op vitamine K status
in niertransplantatie ontvangers.

Dit onderzoek is een dubbel-blind, gerandomiseerd, placebo-gecontroleerd pilot
onderzoek. Tijdens 12 weken zullen deelnemers probiotica of een placebo nemen.
De deelnemers zullen verdeeld worden in twee gelijke groepen. Er zullen studie
visites plaatsvinden tijdens een baseline meting, na 6 weken en 12 weken.

Deelnemers zullen een dagelijkse dosis van probiotica of placebo nemen voor 12 weken. De dagelijkse dosis bestaat uit 1 sachet van 4 gram probiotica of placebo per dag. De dosis kan opgelost worden in 200ml lauw water.

Voor de start van het onderzoek zal er een screening plaatsvinden waarbij
Antropologische metingen verricht zullen worden (gewicht, lengte, BMI) en de
bloeddruk zal worden bepaald. Voor het onderzoek zijn er 3 bezoeken aan het
UMCG die in totaal 3 uur duren. Voor iedere testdag zal er bloed, 24 uurs
urine en een ontlasting sample verzameld worden. Na 6 en 12 weken worden de
metingen herhaald. Na 18 weken worden de deelnemers gevraagd om nog een keer 24
uurs urine, ontlasting en bloed samples af te geven. Er is geen direct risico
voor de gezondheid van de deelnemers verwacht. Deelnemers die in de probiotica
groep vallen zullen blootgesteld worden aan probiotica met stammen die
buitengewoon grondig getest zijn en goedgekeurd zijn door de EFSA. De
probiotica kan invloed hebben op de stoelgang maar dit effect zal afnemen
binnen 2 weken. Tijdens iedere studie visite zal er 18 ml bloed verzameld
worden middels vena punctie. Dit kan licht ongemak veroorzaken en er is een
risico op blauwe plekken. Tijdens de studie visites zullen de deelnemers 24
uurs urine en een bevroren ontlasting sample afgeven. Deelnemers aan het
onderzoek hebben hier geen direct voordeel aan. Deze studie zal pilot data
opleveren voor een grotere studie die zal bijdragen aan het verlagen van de
prevalentie van vitamine K deficiënte en daarmee het risico op cardiovasculaire
ziekten en osteopenische fracturen in niertransplantatie patiënten verlagen.