Ontwikkelingseffecten van prenatale blootstelling aan antipsychotica

Antipsychotische (AP) medicijnen worden veel voorgeschreven voor een reeks
psychische aandoeningen, waaronder bipolaire stoornis en niet-affectieve
psychose (1,2). Deze stoornissen beginnen meestal in de adolescentie of vroege
volwassenheid (3); daarom behoren vrouwen van vruchtbare leeftijd tot degenen
die AP's voorgeschreven kunnen krijgen. Het aantal zwangerschappen blootgesteld
aan AP's neemt in de loop der tijd toe (4,5,6). In de VS steeg het gebruik van
AP's tijdens de zwangerschap van 0,3-0,4% naar 0,8-1,3% (4,5) gedurende het
eerste decennium van de eenentwintigste eeuw. AP's steken de placenta over, en
in sommige gevallen wordt de foetus blootgesteld aan een hogere concentratie
dan het serumniveau van de moeder (7). AP's blokkeren dopamine (DA)
D2-receptoren, die functioneel zijn in de zich ontwikkelende foetus (8),
inclusief hun invloed op de proliferatie en differentiatie van neurale
voorlopercellen (9).

Verhoogde DA-signalering in de vroege ontwikkeling resulteert in een verhoogd
aantal remmende corticale interneuronen en een verminderd aantal piramidale
cellen, terwijl verminderde DA-signalering het omgekeerde effect heeft. Daarom
zou tonische DA-blokkade in utero het evenwicht tussen excitatie en inhibitie
in de volwassen prefrontale cortex kunnen veranderen, wat op de lange termijn
van invloed kan zijn op angstverwerking, sociaal functioneren en ruimtelijk of
werkgeheugen. Op dit moment zijn er zeer beperkte gegevens beschikbaar over
ontwikkelingsresultaten die verband houden met prenatale blootstelling aan AP's
(10). Deze studie heeft als doel de werkzaamheid en bijwerkingen van
blootstelling aan AP's bij zwangere vrouwen met ernstige psychische
aandoeningen (SMI) te onderzoeken. Ons algehele doel is om nauwkeurig het
risico/batenratio te beschrijven dat gepaard gaat met AP-behandeling tijdens de
zwangerschap, om zwangere vrouwen met SMI in staat te stellen geïnformeerde
beslissingen te nemen over hun zorg.

Primaire doelstelling:
Het onderzoeken van de werkzaamheid en bijwerkingen van AP-behandeling bij
zwangere vrouwen met SMI.

Doel 1a: Werkzaamheid van AP-behandeling bij zwangere vrouwen met SMI.
Hypothese: Vrouwen die zowel AP's als niet-AP stemmingsstabilisatoren
gebruiken, hebben minder kans op terugval van stemmings- of psychotische
episodes dan vrouwen die niet medicamenteus behandeld worden.

Doel 1b: Ongewenste zwangerschapsresultaten bij AP-behandeling voor zwangere
vrouwen.
Hypothese: Vrouwen die AP's gebruiken, hebben een grotere kans op het
ontwikkelen van zwangerschapsdiabetes dan vrouwen die niet-AP's of geen
medicatie gebruiken.

We zullen zwangere vrouwen met SMI werven (bipolaire stoornis of primaire
psychotische stoornis) in drie groepen: vrouwen die AP's gebruiken, vrouwen die
andere psychotrope medicatie gebruiken en vrouwen die geen psychotrope
medicatie gebruiken. Vrouwen zullen natuurlijk worden gevolgd en beoordeeld op
psychiatrische terugval tijdens de zwangerschap en de postpartumperiode,
evenals complicaties van de zwangerschap, waaronder zwangerschapsdiabetes,
pre-eclampsie en bloedingen

Secundaire doelstellingen:

Doel 2: Het beschrijven van neonatale aanpassing en fysieke groei bij
pasgeborenen van moeders die tijdens de zwangerschap wel of niet zijn
blootgesteld aan AP's.

Doel 2a: Neonatale aanpassing bij pasgeborenen die wel of niet zijn
blootgesteld aan AP's tijdens de zwangerschap.
Hypothese: Pasgeborenen van moeders die AP's hebben ingenomen tijdens de
zwangerschap zullen een slechtere neonatale aanpassing vertonen dan
pasgeborenen van moeders die ofwel niet-AP psychotrope medicatie of geen
medicatie hebben ingenomen.

Doel 2b: Fysieke groei bij pasgeborenen die wel of niet zijn blootgesteld aan
AP's tijdens de zwangerschap.
Hypothese: Pasgeborenen van moeders die AP's hebben ingenomen tijdens de
zwangerschap zullen grotere lichaamsmaten hebben dan pasgeborenen van moeders
die ofwel niet-AP psychotrope medicatie of geen medicatie hebben ingenomen.

We zullen obstetrische en neonatale resultaten onderzoeken bij baby's van
vrouwen met SMI, inclusief neonataal aanpassingssyndroom (NAS), met controle
voor moederlijke diagnose en functioneringsniveau.

Doel 3: Het onderzoeken van sensory gating en ontwikkeling tot 6 maanden bij
kinderen van moeders die wel of niet zijn blootgesteld aan AP's tijdens de
zwangerschap.

Doel 3a: Het onderzoeken van sensory gating bij kinderen die prenataal zijn
blootgesteld aan AP's.
Hypothese: Alle baby's die prenataal zijn blootgesteld aan AP's zullen
verminderde remmende activiteit vertonen, zoals aangetoond door verminderde
auditieve sensorische filtratie, gemeten aan de hand van het P50-component in
het EEG.

Doel 3b (Verkennend): Onderzoek naar de ontwikkeling tot 6 maanden bij kinderen
die prenataal zijn blootgesteld aan AP's.
Hypothese: We verwachten lagere scores te vinden op het domein Socialisatie van
de Vineland en op de Sociaal-Emotionele schaal van de Bayley. Verder
veronderstellen we dat we mogelijk een geslachtsspecifiek effect kunnen vinden
voor de verbanden tussen socio-emotionele uitkomsten geassocieerd met
blootstelling aan AP's.

Doel 3c (Verkennend): Onderzoeken hoe biologische en (epi-)genetische factoren
bij ouders en nakomelingen de ontwikkeling van nakomelingen beïnvloeden.

Doel 4: (verkennend) Beschrijven van de veranderingen van het medicatie serum
level tijdens en na de zwangerschap.

Opzet: Longitudinaal naturalistisch prospectief cohortonderzoek
Duur: 5 jaar
Follow-up: Vanaf het eerste trimester van de zwangerschap tot 6 maanden na de
bevalling
Setting: Vrouwen die behandeld worden in poliklinieken voor reproductieve
psychiatrie en verloskunde van het Erasmus Medisch Centrum in Nederland en bij
Mount Sinai NY, VS.

Dit onderzoek zal een longitudinaal klinisch cohortonderzoek zijn om de
werkzaamheid en bijwerkingen van AP-blootstelling bij zwangere vrouwen met
ernstige psychische aandoeningen (SMI) te onderzoeken.
Ons algemene doel is om nauwkeurig het risico-batenverhouding te beschrijven
die gepaard gaat met AP-behandeling tijdens de zwangerschap, zodat zwangere
vrouwen met SMI geïnformeerde beslissingen kunnen nemen over hun zorg.

Er zijn geen risico's verbonden aan een diagnostisch interview van één uur. De
risico's van het verkrijgen van een veneus bloedmonster kunnen als
verwaarloosbaar worden beschouwd. Voor zover wij weten zijn er geen medische
risico's verbonden aan een EEG. Afname momenten vallen maximaal samen met
reguliere zorg.