Intensivering van behandeling bij mensen met een obsessieve compilsieve stoornis die niet voldoende opknappen van een reguliere ERP behandeling: een stepped care benadering

De obsessief-compulsieve stoornis (OCS) is een invaliderende stoornis die de
kwaliteit van leven ernstig kan verstoren. Indien de stoornis niet behandeld
wordt, is er sprake van een chronisch verloop. Volgens de Multidisciplinaire
Richtlijn is Cognitieve Gedagstherapie (CGT) met Exposure en Responspreventie
(ERP) de eerste keus behandeling. Desondanks blijkt uit onderzoek dat er bij
slechts 50% van de behandelde patiënten sprake van remissie aan het einde van
de behandeling of bij follow-up is. Internationaal is er geëxperimenteerd met
intensivering van behandeling met positief effect. Echter is in deze
onderzoeken niet duidelijk wat de cliënt voorafgaand aan het intensieve traject
voor behandeling heeft gehad. Dit is vaak gebaseerd op een beschrijving van de
cliënt en is het traject ervoor niet gevolgd. De huidige studie beoogt de
state-of-the-art CGT behandeling te volgen en bij onvoldoende respons een
intensief traject in te zetten als stepped care methode. Daarbij wordt tevens
getracht om vroege indicatoren van non-respons in kaart te brengen gedurende
het eerste behandeltraject om op deze manier de ketenzorg te verbeteren.

Het doel van de huidige studie is om te onderzoeken 1) wat de effecten zijn van
een gecondenseerde, intensieve ambulante exposure behandeling bij patiënten met
OCS die onvoldoende zijn verbeterd met reguliere, geprotocolleerde CGT (ERP) en
2) het in kaart brengen van vroege indicatoren met betrekking tot
behandelresultaat. De kracht van dit onderzoek zit er in dat de behandelfases
die worden vergeleken met elkaar beiden gevolgd worden en niet op basis van de
beschrijving van de deelnemer wordt aangenomen.

In dit onderzoek worden twee behandelmethoden als stepped-care model ingezet
waarbij onderzocht wordt of onvoldoende respons na een eerste stap standaard
CGT significant verbetert bij een tweede stap met intensieve CGT. Er wordt
gebruik gemaakt van een single case series design A-B-C-D.
Fase A: Baseline (fase A) is een periode van twee weken voorafgaand aan start
van de behandeling.
Fase B: Na baseline start de deelnemer met de standaard CGT bij HSK Groep (fase
B) waarbij 20 sessies worden gevolgd.
Fase C: Indien men onvoldoende verbetert in fase B (verbeterpercentage
Y-BOCS-SR <= 35% en/of Y-BOCS-SR >= 16), wordt men verwezen naar fase C waarbij
men de intensieve FOCUS behandeling bij Overwaal zal volgen.
Fase D: Na afronding van de laatste behandelfase zal er na drie maanden een
follow-up plaatsvinden (D).

De deelnemers krijgen allemaal dezelfde interventie. Door de veranderingen in
symptomen over de tijd dagelijks en wekelijks te meten, kan de causale relatie
tussen interventie en behandelresultaat worden vastgesteld. De
onderzoeksperiode duurt in totaal 31 weken plus een follow up na 3 maanden.

De Y-BOCS-SR zal wekelijks worden opgestuurd naar de deelnemer om ingevuld te
worden. Deze vragenlijst zal worden ingevuld gedurende fase A tot aan het eind
van de laatste behandelsessie (fase C). Tijdens de follow-up meting zal de
vragenlijst nogmaals worden ingevuld.

Daarnaast zal vanaf fase A tot en met het einde van fase C een dagelijkse
meting worden afgenomen van twee á drie minuten per dag. Er wordt hierbij
gebruik gemaakt van de Experience Sampling Method. Deze vragenlijst heeft als
doel om de dagelijkse klachten in kaart te brengen en om te analyseren of er
aanwijzingen zijn voor vroege indicatoren die het uitblijven van respons kunnen
voorspellen in fase B.

Daarnaast zijn er negen grotere meetmomenten (T1 t/m T9) waarop aanvullende
vragenlijsten worden ingevuld, namelijk de SQ-48 en de QIDS-SR. Bij T8 zal de
evaluatievragenlijst worden meegestuurd als standaard onderdeel na afronding
van de behandeling.

De interventie zal bestaan uit 20 standaard CGT sessies in een ambulante setting bij HSK Groep waarbij bij onvoldoende respons de behandeling gevolgd zal worden door een intensieve FOCUS behandeling bij Overwaal, Pro Persona. De behandeling bij HSK Groep verloopt volgens het CGT-protocol van Verbraak et al. (2017) waarbij de nadruk ligt op ERP. In de behandelfase worden cliënten wekelijks gezien en worden bij voorkeur ook naasten betrokken bij de behandeling. De FOCUS behandeling vindt in een poliklinische setting plaats bij Overwaal, Pro Persona. De behandeling aldaar duurt in totaal 11 weken waarbij er eerst een indicatie gesprek plaatsvindt. Vervolgens wordt cliënt uitgenodigd voor een voorbereidingsdag. Twee weken na deze dag start het programma. De eerste twee weken van het programma bestaan uit acht volle dagen behandeling waarbij er halve dagen op de vestiging en halve dagen thuis of in andere contexten uit het leven van cliënt wordt gewerkt. Dit wordt gevolgd door vier boostersessies van 90 minuten die één keer per week plaatsvinden. Een week later eindigt het programma met een evaluatiesessie. Er wordt verwacht dat minstens één familielid of naaste twee keer een ochtendblok van 90 minuten aanwezig is gedurende de acht intensieve dagen. Zij krijgen psycho-educatie over de dwang, hoe ze deze dwang mogelijk faciliteren en hoe ze daarmee kunnen stoppen. Daarnaast worden ze meegevraagd naar een boostersessie. Tevens wordt aan cliënt gevraagd om tijdens de boostersessies een coach mee te nemen met wie ze samen kunnen zitten na de behandeling om te kijken hoe het vol te houden. Deze coach mag iemand uit hun omgeving zijn, maar niet de partner of ouder.

De belasting bestaat uit het invullen van vragenlijsten op dagelijkse en
wekelijkse basis. De sessies zullen in de fase B wekelijks plaatsvinden en in
fase C zal de behandeling een intensief gedeelte van twee weken bevatten
waarbij men acht volledige dagen beschikbaar dient te zijn.