Impuls-oscillometrie: een nieuwe methode voor monitoring van sarcoïdose

De term interstitiële longziekten is een verzamelnaam voor meer dan honderd
verschillende longaandoeningen. Al deze aandoeningen hebben met het
*interstitium* te maken. Dit is de ruimte tussen de longblaasjes en bloedvaten.
Enkele voorbeelden zijn: sarcoïdose, longfibrose, alveolaire proteïnose en
extrinsieke allergische alveolitis.

Dit onderzoek richt zich in eerste instantie voornamelijk op sarcoïdose
patiënten. Sarcoïdose wordt gekenmerkt door ontstekingen welke in elk orgaan
kunnen voorkomen, maar het presenteert zich voornamelijk in de longen en
lymfeklieren.De ernst van longsarcoïdose varieert van onverwachte afwijkingen
op een röntgenfoto bij patiënten die geen symptomen vertonen tot een ernstige,
chronische aandoening die ongevoelig is voor behandeling. Na de diagnose wordt
geadviseerd de patiënt voor langere tijd te observeren. Na diagnose van
sarcoïdose wordt geadviseerd de patiënt voor langere tijd te observeren. De
eerste 2 jaar na diagnose zal de patiënt het meest intensief vervolgd wordt om
de prognose te bepalen en om in te schatten of er behandeling nodig is. Het
wordt geadviseerd om elk half jaar op controle te komen, hoewel dit bij mensen
met ernstige longsarcoïdose vaker kan zijn. Daarnaast wordt geadviseerd om na
het stoppen met behandeling nog 3 jaar onder controle te blijven. Bij deze
controle afspraken wordt gekeken naar de klachten van de patiënt in combinatie
met een longfoto en longfunctie testen. De longinhoud wordt met spirometrie
gemeten op basis van een geforceerde diepe ademteug en wordt ook wel gezien als
de meest simpele en betrouwbare meting om de mate van longziekte weer te geven.
Aanvullend wordt vaak gekeken naar de diffusie capaciteit voor
koolstofmonoxide. Daarmee kan worden gemeten hoe goed de zuurstof uit de longen
nog opgenomen kan worden in het bloed.

De impuls-oscillometrie (IOS), is een nieuwe methode welke erg snel en
eenvoudig is, de patiënt hoeft slechts 2 normale ademteugen te nemen. Deze
methode maakt gebruik van geluidsgolven om de luchtwegweerstand te meten. Een
verhoogde weerstand in de luchtwegen kan klachten van kortademigheid of een
verminderde longfunctie verklaren. Dit onderzoek vraagt slechts passieve
deelname en is daardoor zeer gemakkelijk uit te voeren. De patiënt ademt rustig
in en uit door een mondstuk, terwijl het apparaat geluidsgolven door de
luchtwegen stuurt. Deze geluidsgolven voelen aan als trillingen. Door
geluidsgolven van verschillende frequenties te gebruiken kan de weerstand van
zowel de grote (hoge frequenties), de kleine, als de perifere (lage
frequenties) luchtwegen gemeten worden. IOS wordt in andere ziekenhuizen al
gebruikt voor longonderzoeken bij kinderen, op de intensive care, bij COPD of
bij astma. Er zijn een beperkt aantal onderzoeken gedaan naar IOS-metingen in
patiënten met sarcoïdose welke laten zien dat deze voordelen heeft ten opzichte
van de huidige longfunctie metingen. Er is echter nog nooit een langere
vervolgstudie gedaan waarin aangetoond is dat IOS gebruikt kan worden om op
langere termijn goed het verloop van ziekte in kaart kan brengen. Daarom willen
we met deze studie onderzoeken of IOS geschikt is om het ziekteverloop en
behandeleffecten in kaart te brengen.

1. Dit onderzoek heeft als doel eenvoudiger en sneller longfunctiemetingen te
kunnen uitvoeren om over de tijd de progressie van de sarcoïdose en de
behandeleffecten te kunnen monitoren.
2. Evalueren of patiënten de metingen met IOS inderdaad prettiger ervaren.

Het onderzoek zal een prospectieve cohortstudie zijn, uitgevoerd bij het ILD
Centre of Excellence van het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein. Betrokkene
bezoekt het ziekenhuis zoals gepland volgens de reguliere zorg. Geïnteresseerde
patiënten met longfibrose, die het ziekenhuis bezoeken voor minimaal één
longfunctieonderzoek of een HRCT-scan, worden gescreend en benaderd voor
deelname aan dit onderzoek. Naast hun reguliere testen zullen zij een
FOT-meting uitvoeren. Deze metingen worden herhaaldelijk gedaan tijdens
ziekenhuis bezoeken voor ziekteprogressiemonitoring. Patiënten die deelnemen
aan dit onderzoek worden gevolgd tot de eindtijd van dit onderzoek, gedurende
maximaal 3 jaar.

De belasting en het risico van het onderzoek wordt als verwaarloosbaar
beschouwd.