Preoperatieve prehabilitatie voor patiënten op de wachtlijst voor een levertransplantatie

Patiënten die in aanmerking komen voor een levertransplantatie zijn vaak
kwetsbaar door de onderliggende leverziekte. 'Frailty' omvat onder meer een
verminderde functionele capaciteit, verminderde conditie, en sarcopenie. Het is
bekend dat 'frailty' leidt tot een toename van morbiditeit als mortaliteit,
zowel voor als na transplantatie. Voor verschillende chirurgische
patiëntpopulaties is reeds aangetoond dat prehabilitatie haalbaar en effectief
is, en bovendien dat het leidt tot een verbetering van chirurgische uitkomsten.
In de populatie van patiënten die wachten op een levertransplantatie is echter
nog weinig onderzoek gedaan.

De doelstelling van dit pilot onderzoek is het bepalen van de haalbaarheid
(primaire doelstelling) en effectiviteit (secundaire doelstelling) van een
prehabilitatieprogramma bij patiënten op de wachtlijst voor een
levertransplantatie.

Prospectieve cohort (pilot) studie

Een prehabilitatieprogramma van 8 weken bestaande uit fysieke training, counseling op het gebied van voeding, stoppen met roken en psychosociale begeleiding.

Patiënten zullen deelnemen aan een prehabilitatieprogramma gedurende 8 weken
voorafgaand aan de levertransplantatie. Omdat dit niet planbare zorg is, worden
patiënten die zeer waarschijnlijk op de wachtlijst worden geplaatst alvast
geïncludeerd op de pretransplantatie poli. Op deze manier kunnen we waarborgen
dat alle patiënten het traject van 8 weken kunnen doorlopen. De
prehabilitatiesessies duren ongeveer 3-5 uur per week. Om de last voor
patiënten te verminderen kan het grootste deel van het programma in de
thuissituatie worden uitgevoerd met behulp van digitale hulpmiddelen. Alleen de
intake tijdens de eerste week (60 min.) dient in het ziekenhuis (Erasmus MC)
plaats te vinden. Verder worden patiënten bij aanvang en na afronding van het
prehabilitatieprogramma in het Erasmus MC verwacht voor de uitvoer van een set
metingen (90 min.) en dienen zij op drie momenten vragenlijsten in te vullen
(twee keer 20 min., een keer 10 min.). Ten slotte wordt patiënten gevraagd om
tijdens de prehabilitatieperiode (eerste en laatste week) een accelerometer om
hun middel te dragen. Ondanks dat deze meter klein is, kan het dragen ervan als
een last worden ervaren.
Patiënten in het pretransplantatietraject worden nu standaard opgenomen in het
ziekenhuis voor de screening, gedurende deze opname zal ook de intake van het
traject plaats vinden.

Aangezien het prehabilitatieprogramma gebaseerd is op bestaande zorg,
verwachten we minimale risico's voor de deelnemers.Verwacht wordt dat patiënten
kunnen profiteren van het prehabilitatieprogramma met een gedragsverandering
richting een gezondere levensstijl, wat kan leiden tot meer fitheid, kwaliteit
van leven en minder complicaties na de operatie. Dit is echter nog onzeker.