Eerdere preventiestudies gericht op enkele leefstijlfactoren bleken ineffectief bij het voorkomen van dementie. Dit komt doordat de effecten te klein zijn, veel tijd vragen en afhankelijk zijn van persoonlijke factoren en naleving. Bovendien zijn de…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Overige aandoening
- Dementie en amnestische stoornissen
- Levensstijlaangelegenheden
Synoniemen aandoening
Aandoening
lichte cognitieve stoornissen, geheugenklachten/stoornissen.
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
De gepersonaliseerde interventies richten zich op 2-3 leefstijl gerelateerde
risicofactoren voor de ontwikkeling van dementie die het meest geschikt en
veelbelovend zijn voor gedragsverandering. We maken gebruik van het BAMCOG
gamified zelfmonitoringinstrument om wekelijks op afstand
cognitieve/functionele prestaties te meten, samen met cognitieve tests tijdens
thuisbezoeken. Daarnaast zullen we de haalbaarheid van de interventies
analyseren in een RCT (later), waarbij individuele trajecten van cognitieve
functie verandering en inflammatoire respons via biomarker assays worden
gemeten.
Secundaire uitkomstmaten
WP1 resulteert in de ontwikkeling van de gepersonaliseerde multicomponente
leefstijlinterventies. WP2 bevestigt de validiteit en haalbaarheid van het
BAMCOG-instrument in de populatie. De resultaten zullen worden gecommuniceerd
via wetenschappelijke publicaties, conferenties en disseminatie naar alle
stakeholders.
Achtergrond van het onderzoek
Er is gering begrip van effectieve preventiemethoden voor cognitieve
achteruitgang, de biologische en gedragsmechanismen die ten grondslag liggen
aan geheugenklachten en de uitvoering en analyse van op afstand uitgevoerde
cognitieve metingen. Dit project heeft tot doel deze hiaten in te vullen via
vergoede thuiszorgverpleegkundige consultaties voor gestructureerde
gepersonaliseerde leefstijlinterventies, gericht op individuen met diverse
(sociale en economische) achtergronden om de effectiviteit van leefstijl- en
gedragsverandering bij cognitieve achteruitgang te onderzoeken. Deze aanpak is
ook toepasbaar op andere leeftijd gerelateerde ziekten, zoals
neurodegeneratieve ziekten en kanker.
Doel van het onderzoek
Eerdere preventiestudies gericht op enkele leefstijlfactoren bleken ineffectief
bij het voorkomen van dementie. Dit komt doordat de effecten te klein zijn,
veel tijd vragen en afhankelijk zijn van persoonlijke factoren en naleving.
Bovendien zijn de gebruikte cognitieve uitkomstmaten niet gevoelig genoeg om
kleine individuele veranderingen te detecteren. Vanwege deze uitdagingen,
streven we naar de ontwikkeling van: 1) een gepersonaliseerde multicomponente
leefstijlinterventie voor individuen met cognitieve klachten, en 2) een
gevoeligere methode voor het op afstand detecteren van cognitieve
achteruitgang. De specifieke doelstellingen omvatten het verkrijgen van een
fundamenteel begrip van:
1. Factoren die van invloed zijn op de naleving van de interventie
2. Individuele cognitieve trajecten en hun relatie tot biologische
biomarkerprofielen
3. De haalbaarheid van de interventie door de impact op de snelheid van
cognitieve achteruitgang en de relatie met gedrags- en biomarker componenten
Onderzoeksopzet
- WP1: Ontwikkeling van de gepersonaliseerde multicomponente
leefstijlinterventies
- WP2: Ontwikkeling van het herhaaldelijk cognitief zelfmonitoringsinstrument
voor het meten van cognitieve achteruitgang
Onderzoeksproduct en/of interventie
Lifestyle Selfie toolkit Een toolkit wordt samen met wijkverpleegkundigen, mogelijke deelnemers en mantelzorgers ontwikkeld. Deze toolkit biedt een waardegebaseerde methode en richtlijnen voor gepersonaliseerde levensstijlinterventies gericht op cognitieve achteruitgang, er worden 2 risicofactors gekozen per deelnemer. Interventies per risicofactor Fysieke inactiviteit Aanbevolen wordt om regelmatig te bewegen, bijvoorbeeld wandelen, zwemmen of fietsen, met als doel minimaal 150 minuten per week matige intensiteit. Lokale beweegmogelijkheden via het thuiszorgnetwerk worden als interventie gebruikt, evenals alternatieven zoals de >Ommetje> app en oefenvideo>s van het Kenniscentrum Sport. Sociale inactiviteit of eenzaamheid Lokale sociale activiteiten via het thuiszorgnetwerk worden ingezet. Daarnaast krijgen deelnemers advies over hoe ze over hun cognitieve achteruitgang kunnen communiceren met hun sociale contacten. Ongezond eetpatroon De MIND-dieetinterventie wordt toegepast, gericht op hersengezondheid. Samen met de onderzoekverpleegkundige wordt een plan gemaakt om de inname van aanbevolen voedseltypen te verhogen en niet-aanbevolen voedseltypen te verminderen. Ook wordt bewustwording gecreëerd over zoutinname, met opties om dieetgewoonten aan te passen of kaliumzout te gebruiken. Onvoldoende slaapkwaliteit Deelnemers krijgen richtlijnen voor slaaphygiëne en advies om 7-9 uur kwalitatieve slaap per nacht te krijgen. Ook kunnen ze de I-Sleep cursus gebruiken, een gevalideerd hulpmiddel tegen klinische en niet-klinische slapeloosheid. Gehoorverlies Regelmatige gehoortests en het gebruik van hoortoestellen indien nodig worden aanbevolen. Deelnemers krijgen informatie over hulpmiddelen voor gehoorondersteuning en technieken om gesprekken beter te volgen. Rook- en drinkgewoonten Stoppen met roken en matiging van alcoholinname zijn essentieel. Deelnemers krijgen tools en informatie via de thuisverpleegkundige en kunnen worden doorverwezen naar een praktijkondersteuner voor hulp bij het stoppen. Cognitieve thuismetingen voor ouderen Een aangepast monitoringsinstrument voor online cognitieve tests wordt gebruikt om de cognitieve prestaties en functionele vaardigheden van deelnemers wekelijks te meten. Dit helpt bij het detecteren van cognitieve achteruitgang over tijd. Bloed-biomarker mRNA-profielbepaling voor cognitieve achteruitgang Er wordt een panel van genen onderzocht die verband houden met levensstijlverandering en risico op cognitieve achteruitgang. Hiervoor levert een sub-set aan deelnemers bloed in (n=25).
Inschatting van belasting en risico
Belasting is minimaal geschat evenals de risicos.
Publiek
Geert Grooteplein Zuid 10
Nijmegen 6525GA
NL
Wetenschappelijk
Geert Grooteplein Zuid 10
Nijmegen 6525GA
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
De inclusiecriteria zijn: subjectieve geheugenklachten, het vermogen om een
smartphone te bedienen, en basiskennis van de Nederlandse taal. Deze criteria
zullen zich voornamelijk richten op personen van 50 jaar en ouder.
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
Levensverwachting van <12 maanden, Familiaire dementie (ziekte van
Alzheimer's), onvermogen om te communiceren met onderzoekers als gevolg van
visuele, verbale of motorische beperkingen.
Opzet
Deelname
In onderzoek gebruikte producten en hulpmiddelen
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
Register | ID |
---|---|
CCMO | NL87040.091.24 |