Dual energy CT angiografie van de onderste extremiteiten bij patienten met diabetes mellitus en perifeer arterieel vaatlijden: een gerandomiseerde studie.

Veel patiënten met perifeer arterieel vaatlijden (PAV) en diabetes mellitus
(DM) ontwikkelen wonden of claudicatieklachten in de onderbenen. Digitale
substractie angiografie (DSA) is momenteel de gouden standaard voor het
afbeelden van de arteriën in de onderbenen, maar door het invasieve en
tijdrovende karakter niet geschikt voor grote groepen patiënten. Daarom worden
de arteriën in de onderbenen met CT angiografie (CTA) afgebeeld, om zo de ernst
van het vaatlijden te bepalen.
Waar mogelijk worden deze patiënten vervolgens endovasculair behandeld door een
interventieradioloog. Helaas blijkt soms dat er ondanks deze behandeling toch
een amputatie nodig is, omdat er geen adequate wondgenezing is. Op dit moment
in het lastig in te schatten welke patiënten baat hebben bij endovasculaire
behandeling. De onderbeen arteriën zijn op een conventionele mono-energetische
CT angiografie namelijk soms lastig te beoordelen door calcificaties en
verminderd contrastaanbod door een proximale occlusie of stenose.
Dual-energy CT kent een aantal voordelen ten opzichte van conventionele
CT-scans, doordat er bijvoorbeeld mono-energetische beelden kunnen worden
geproduceerd en bot mee uit de beelden kan worden verwijderd. Bij dual-energy
CT scan wordt gebruik gemaakt van 2 röntgenbuizen die verschillende
kilovoltages gebruiken, waarna er een mono-energetisch beeld kan worden
gereconstrueerd met een lage kilovoltage. Hierdoor wordt het contrastmiddel in
de bloedvaten bijvoorbeeld beter zichtbaar en wordt het makkelijker om de
bloedvaten te beoordelen.

Middels dit onderzoek hopen we aan te tonen dat we met dual-energy technieken
de beeldkwaliteit en nauwkeurigheid kunnen vergroten. Als we over
gedetailleerdere informatie bezitten over de arteriële vaatstatus van een
patiënt, kunnen we beter beslissen welke patiënten in aanmerking komen voor
endovasculaire behandeling. Zo hopen we onnodige en onsuccesvolle behandeling
te kunnen voorkomen, waarmee we in de toekomst vaatpatiënten doelmatiger hopen
te kunnen behandelen. De onderzoeken die tot nu toe op dit gebied zijn gedaan,
zijn vaak observationeel en in de meeste gevallen retrospectief van aard. Door
deze gerandomiseerde studie hopen we met meer bewijskracht aan te tonen dat
dual-energy niet alleen nauwkeuriger is, maar bijvoorbeeld ook een lagere
stralingsdosis geeft. Dat zorgt voor minder stralingsbelasting voor de patiënt.
Daarnaast hopen we met nauwkeurigere informatie beter onderbouwde beslissingen
te nemen voor de individuele patiënt.

Dit dubbel blinde, gerandomiseerde onderzoek zal worden uitgevoerd in het
Haaglanden Medisch Centrum (HMC) in Den Haag, Nederland. Patiënten met diabetes
mellitus die naar de afdeling radiologie verwezen zijn voor de CT angiografie
van de arteriën in de onderbenen vanwege perifeer arterieel vaatlijden stadium
4 of hoger van de Rutherford classificatie (patiënten met rustpijn, wonden of
gangreen) worden benaderd voor deelname. Zij krijgen uitleg en de
informatiefolder met toestemmingsformulier via de poli vaatchirurgie of de
Eerste Diabetische Voethulp.
Patiënten worden gerandomiseerd in twee groepen: de dual-energy CT angiografie
(DECTA) groep en de conventionele CT angiografie (CCTA) groep.
De details met betrekking tot contrasttoediening en CT-scan parameters zijn
terug te vinden in hoofdstuk 3 van het onderzoeksprotocol.
De dual-energy CTA's en de conventionele CTA's zullen beoordeeld en gescoord
worden door twee geblindeerde, ervaren interventieradiologen.

Het onderzoek bestaat louter uit het verrichten van een CT-scan. De indicatie
voor de CT-scan is reeds gesteld door de vaatchirurg en hiermee onderdeel van
de reguliere zorg. De CT wordt vervolgens ofwel volgens een dual-energy
protocol verricht, ofwel volgens het reguliere, conventionele protocol. Er
wordt geen extra CT-scan vervaardigd. Daarmee is er geen sprake van een extra
belasting of risico voor de patiënt: geen extra of langer ziekenhuisbezoek,
geen extra röntgenstraling en geen contrastmiddeltoediening.