Langetermijneffecten van vroeggeboorte en prematurenretinopathie op de anatomie en functionaliteit van het oog op volwassenleeftijd

Elk jaar worden in Nederland ongeveer 18.000 kinderen te vroeg geboren, wat
betekent dat ze geboren zijn vóór 37 weken zwangerschapsduur. De WHO definieert
drie verschillende categorieën van vroeggeboorte: matig tot laat prematuur
(32-37 weken), zeer prematuur (<32-28 weken) en extreem prematuur (<28 weken).
Vroeggeboorte wordt geassocieerd met talrijke gezondheidsproblemen, die zowel
op korte als op lange termijn gevolgen kunnen hebben voor de ontwikkeling van
het kind. Een relatief zeldzame complicatie van (zeer of extreme) vroeggeboorte
is levenslange slechtziendheid of blindheid door netvliesloslating als gevolg
van prematurenretinopathie (ROP). ROP is een vasoproliferatieve aandoening die
de bloedvaten in het netvlies aantast. Uit onderzoek blijkt dat in 2017 in
Nederland 305 kinderen gediagnosticeerd werden met ROP. Bij de meerderheid van
deze kinderen trad spontane regressie van de aandoening op, maar in 13% van de
gevallen was een behandeling nodig om netvliesloslating te voorkomen. Op de
lange termijn kan ROP leiden tot oogheelkundige problemen zoals
gezichtsveldafwijkingen, refractieafwijkingen, scheelzien, lui oog, glaucoom en
netvliesloslating. Uit onderzoek blijkt echter ook dat prematuriteit, ongeacht
of de diagnose ROP is gesteld, een verhoogd risico geeft op onder ander
refractieafwijkingen, scheelzien, lui oog en cerebrale visuele stoornissen
(CVI). Hoewel er verschillende publicaties zijn over de oogheelkundige
uitkomsten van ROP en prematuriteit op de schoolleeftijd, is er minder bekend
over deze uitkomsten in de volwassen populatie, vooral in vergelijking met
volwassenen die na een voldragen zwangerschap (à terme) geboren zijn. In deze
studie willen we daarom de anatomie en functionaliteit van het oog onderzoeken
bij ex-prematuren die geboren zijn tussen 1991 en 2006, en deze oogheelkundige
resultaten vergelijken met een algemene controlepopulatie van volwassenen die à
terme geboren zijn. Daarnaast onderzoeken we verschillen in uitkomsten tussen
ex-prematuren met en zonder ROP en onderzoeken we verschillen in uitkomsten
tussen behandelde en spontaan herstelde ROP.

Primaire doelstelling:

Vergelijken van gezichtsscherpte (visus) tussen ex-premature volwassenen, en à
terme volwassenen uit de algemene populatie.

Secundaire doelstelling(en):
o Vergelijken van andere anatomische en functionele oogheelkundige uitkomsten
(retina, macula dikte, refractie, axiale ooglengte, intra-oculaire druk (IOP),
diepte van de voorste kamer, scheelzien, lui oog) tussen ex-premature
volwassenen, en à terme volwassenen uit de algemene populatie.
o Vergelijk de anatomische en functionele oogheelkundige uitkomsten van
ex-premature volwassenen met en zonder een vorm van ROP.
o De anatomische en functionele oogheelkundige uitkomsten van ex-premature
volwassenen met spontaan herstelde ROP vergelijken met die van behandelde ROP.

Deze studie is opgezet als een vergelijkende cross-sectionele studie. We
nodigen volwassenen uit die tussen 1991 en 2006 te vroeg zijn geboren en waren
opgenomen op de afdeling neonatologie van het Erasmus MC, voor een regulier
oogonderzoek op onze afdeling oogheelkunde. De uitkomsten van dit onderzoek
worden vervolgens geanalyseerd en vergeleken met de uitkomsten van een algemene
controlepopulatie van volwassenen die à terme geboren zijn. De controles zijn
afkomstig van de Generation R studie. Generation R is een prospectieve
longitudinale cohortstudie die de ontwikkeling en gezondheid vanaf de foetus
tot jongvolwassenheid onderzoekt bij kinderen geboren tussen april 2002-januari
2006 in Rotterdam. Deelnemers van de Generation R studie worden elke 3-4 jaar
uitgenodigd voor medische onderzoeken, waaronder een oogonderzoek.

Er zijn geen expliciete voordelen voor de deelnemende proefpersonen, afgezien
van een routine oogonderzoek, wat ook als een last zou kunnen worden ervaren.
Proefpersonen brengen één bezoek aan het Erasmus MC voor het oogonderzoek. Dit
bezoek duurt naar verwachting anderhalf uur. Reiskosten worden vergoed en
deelnemers krijgen een extra vergoeding van 25 euro voor deelname. Het
oogonderzoek niet schadelijk voor de proefpersonen en is over het algemeen vrij
van substantiële risico's. De gebruikte mydriatische en cylcoplegische
oogdruppels kunnen wel tijdelijk ongemak veroorzaken, met als meest voorkomende
bijwerkingen een licht prikkend gevoel in het oog, tijdelijk wazig zien en
overgevoeligheid voor licht. Deelnemers worden in de informatiebrief
geïnformeerd over deze en andere mogelijke bijwerkingen. Er kunnen
toevalsbevindingen zijn; deelnemers worden geïnformeerd over toevalsbevindingen
die klinisch relevant zijn en verdere diagnostiek, preventie of behandeling
vereisen. Deelname van de beschreven populatie is cruciaal om meer inzicht te
krijgen in de blijvende oogheelkundige effecten van vroeggeboorte en ROP.