Het primaire doel van deze studie is om de oorzakelijke relatie te bepalen tussen de ophoping en ontsteking van perivasculair vetweefsel (PVAT) en door insuline gestimuleerde glucoseopname in het skeletspierweefsel, gemeten met dynamische PET-CTA,…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Glucosemetabolismestoornissen (incl. diabetes mellitus)
Synoniemen aandoening
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
De primaire uitkomstmaat is insuline-gestimuleerde opname van 18F-FDG in de
quadricepsspier (uitgedrukt als Ki), gemeten met behulp van [18F]-FDG PET en de
hoeveelheid en ontsteking van PVAT, gemeten met CT-angiografie.
Secundaire uitkomstmaten
De secundaire uitkomstmaat is:
- De doorbloeding van het skeletspierweefsel gemeten met contrast-versterkte
echografie (CEUS);
- De glucoseopname snelheid (Ki) van de lever, het hart en het hele lichaam
gemeten met PET-CT;
- De mitochondriale functie van het skeletspierweefsel gemeten met behulp van
Oroboros in spierbiopten;
- De intracellulaire insulinesignaleringsroutes in het skeletspierweefsel
gemeten door middel van Western blot in spierbiopten.
Achtergrond van het onderzoek
Insulineresistentie, gedefinieerd als door insuline gestimuleerde glucoseopname
in het lichaam, is de belangrijkste factor bij het opruimen van glucose na een
maaltijd en een belangrijke kenmerk in de ontwikkeling van type 2 diabetes
mellitus (T2DM). Ongeveer 70-80 procent van de glucoseopname vindt plaats in
het skeletspierweefsel, wat daardoor een belangrijke determinant is voor het
risico op T2DM. De microcirculatie van de spieren draagt bij aan de
glucoseopname in het skeletspierweefsel via tot nu toe onduidelijke
mechanismen. Een recent geïdentificeerd onderdeel van dit microvasculaire
systeem is het zogenaamde perivasculaire vetweefsel (PVAT). Bij muizen en
geïsoleerde menselijke spierarteriolen is aangetoond dat dit weefsel de
spierdoorbloeding en glucoseopname reguleert.
Recente methodologische ontwikkelingen stellen ons in staat om glucoseopname in
elk weefsel te visualiseren en kwantificeren met behulp van dynamische Positron
Emissie Tomografie (PET) met 18Fluorinated glucose tracer (FDG) tijdens
insuline stimulatie. Daarnaast kunnen de hoeveelheid en ontsteking van PVAT bij
mensen worden bepaald met CT-angiografie. In deze studie zullen we daarom
evalueren of de eigenschappen van PVAT verschillen tussen prediabetische en
gezonde individuen en hoe deze eigenschappen samenhangen met de effecten van
insuline op de glucoseopname en doorbloeding van het skeletspierweefsel.
Voor dit doel zullen de eigenschappen van PVAT worden vergeleken tussen
vijftien personen met prediabetes en vijftien gezonde controles, gematcht op
leeftijd en geslacht, en gerelateerd aan de glucoseopname en doorbloeding van
het skeletspierweefsel. Alle proefpersonen zullen vervolgens het
geoptimaliseerde dynamische PET-protocol ondergaan om de door insuline
gestimuleerde glucoseopname in het skeletspierweefsel te meten, samen met
metingen van de glucoseopname in het hele lichaam. Een eenstaps
hyperinsulinemische, euglycemische clamp zal worden uitgevoerd om de
insulinegevoeligheid van het hele lichaam te meten. Gedetailleerde
karakterisering van PVAT bij prediabetes kan een nieuw doelwit bieden voor het
voorkomen van T2DM en een basis vormen voor het modelleren van prediabetes in
vitro.
Doel van het onderzoek
Het primaire doel van deze studie is om de oorzakelijke relatie te bepalen
tussen de ophoping en ontsteking van perivasculair vetweefsel (PVAT) en door
insuline gestimuleerde glucoseopname in het skeletspierweefsel, gemeten met
dynamische PET-CTA, bij gezonde en prediabetische mannen en (postmenopauzale)
vrouwen.
Onderzoeksopzet
Een observationeel crossectioneel onderzoeksstudie van 1 dag.
Inschatting van belasting en risico
Deze studie zal niet leiden tot voordelen voor de proefpersonen en de
voornaamste belasting zal de tijdsinvestering. In totaal zullen de
proefpersonen de Universiteit van Maastricht 2 keer bezoeken (inclusief de
screening) voor metingen. Om het aantal proefpersonen die moeten deelnemen aan
de studie te verminderen maken we gebruik van een observationeel
cross-sectionele studie, waarbij 16 gezonde mensen (controls) en 16 mensen met
prediabetes worden geïncludeerd.
De uitgevoerde metingen zijn zonder risico's, maar blauwe plekken kunnen
ontstaan door het bloedprikken of de spierbiopten. Deze risico's worden
verkleind door de state-of-the-art technieken en sterilisatie van het
materiaal. Het contrast gebruikt tijdens de ultrasonografie heeft een klein
risico. Risico's gerelateerd aan de clamp en PET-CT zijn laag vanwege de
duidelijke exclusie criteria en ervaring onderzoekers die de testen uitvoeren.
Voor de PET-scan zal een 18F-FDG bolus worden geïnjecteerd in de proefpersonen.
Dit is een radioactieve glucose tracer die regelmatig wordt gebruikt in de
huidige geneeskunde. De totale blootstelling aan straling is ~5,94 mSv per
proefpersoon (PET-CT= ~ 5,64 mSv + CTA= ~ 0,29 mSv= 5,94 mSv, de normale
achtergrond straling in Nederland over een jaar is ongeveer 2.9 mSv). Verder
wordt er een contrast vloeistof gebruikt gedurende de CT-scan welke ook een
laag risico heeft.
Publiek
Universiteitssingel 50
Maastricht 6229 ER
NL
Wetenschappelijk
Universiteitssingel 50
Maastricht 6229 ER
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
1. Kaukasisch (personen worden uitgesloten als ze een >=50% raciale Afrikaanse/
Aziatische achtergrond hebben);
2. Mannelijk of (postmenopauza; gedefinieerd als 1 jaar na de laatste cyclus)
vrouwelijk;
3. Leeftijd tussen 40-75 jaar;
4. BMI: 25-35 kg/m²;
5. Pre-diabetes volgens één van de volgende criteria:
a. Verstoorde glucosetolerantie: plasmaglucosewaarden >= 7,8 mmol/l en <= 11,1
mmol/l, 120 minuten na consumptie van een glucose drank tijdens OGTT in
screening;
b. Verstoorde nuchtere glucose: nuchtere plasmaglucose >= 6,1 mmol/l en <= 6,9
mmol/l;
c. Insulineresistentie: glucoseverwijderingssnelheid <= 360 ml/kg/min, zoals
bepaald met behulp van OGIS120;
d. HbA1c van 5,7-6,4%;
6. Stabiele eetgewoonten (geen gewichtsverlies of -toename > 3 kg in de
afgelopen 3 maanden);
7. Sedentair levensstijl (niet meer dan 2 uur intensieve lichaamsbeweging per
week).
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
Een deelnemer dat aan een van de volgende criteria voldoet, wordt uitgesloten
van deelname aan deze studie:
1. Niet voldoen aan alle inclusiecriteria;
2. Type 2 diabetes (nuchtere bloedglucose > 7 mmol/L of niet-nuchtere
bloedglucose > 11 mmol/L);
3. Elke aandoening, ziekte of abnormale laboratoriumtestresultaten die, naar
het oordeel van de onderzoeker, de studie-uitkomsten zouden kunnen verstoren,
de deelname aan de studie zouden kunnen beïnvloeden of het subject onterecht
risico zouden kunnen opleveren;
4. Alcoholconsumptie van > 2 porties per dag;
5. Momenteel roken, of recent gestopt zijn met roken of lange tijd geleden
gestopt zijn;
6. Lage Hb (mannen: <8,6 mmol/L; vrouwen: <7,4 mmol/L);
7. Subjects die antistollingsmedicatie gebruiken (bloedplaatjesremmers kunnen
gebruikt worden, maar andere medicatie moet worden uitgesloten);
8. Subjects die in de afgelopen 3 maanden hebben deelgenomen aan een ander
biomedisch onderzoek dat de studieresultaten zou kunnen verstoren;
9. Subjects die betrokken waren bij eerder onderzoek waarbij PET/CT-scanning
werd uitgevoerd;
10. Deelnemers die niet geïnformeerd willen worden over onverwachte medische
bevindingen;
11. Deelnemers die niet willen dat hun behandelend arts geïnformeerd wordt;
12. Onvermogen om deel te nemen aan en/of de vereiste metingen uit te voeren;
13. Deelname aan georganiseerde of gestructureerde lichamelijke oefening (>2
uur per week);
14. Allergisch of overgevoelig voor jodiumhoudend contrastmiddel.
Opzet
Deelname
In onderzoek gebruikte producten en hulpmiddelen
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
| Register | ID |
|---|---|
| CCMO | NL87584.068.24 |