Speekselbiomarkers voor Niet-Invasieve Screening van Gezondheidsaandoeningen Gerelateerd aan Obesitas.

Obesitas, gekenmerkt door een overmatige hoeveelheid lichaamsvet en chronische
ontsteking, verhoogt het risico op diverse ernstige aandoeningen, waaronder
type 2 diabetes, hart- en vaatziekten, leveraandoeningen en bepaalde vormen van
kanker. Ondanks deze ernstige gezondheidsrisico*s zoeken mensen met obesitas
vaak pas medische hulp wanneer symptomen zich manifesteren, waardoor kansen op
vroege interventie worden gemist.
Biomarkers, meetbare biologische indicatoren, kunnen metabole verstoringen die
verband houden met obesitas in een vroeg stadium detecteren, nog voordat
symptomen optreden. Dit biedt mogelijkheden voor tijdige preventie en gerichte
interventies. Hoewel bloedanalyses momenteel de gouden standaard vormen voor
biomarkeronderzoek, is speeksel vanwege de niet-invasieve aard een veelbelovend
alternatief.
De klinische toepassing van speekselbiomarkers is echter nog beperkt,
voornamelijk door het ontbreken van een uitgebreide evaluatie van hun
diagnostische waarde. Een grondige validatie is cruciaal om hun sensitiviteit,
specificiteit en praktische bruikbaarheid in de klinische praktijk te
waarborgen.
Om speeksel als een betrouwbaar diagnostisch hulpmiddel in te zetten, moet de
nauwkeurigheid ervan aantoonbaar gelijkwaardig zijn aan die van bloedmetingen.
Indien speeksel een valide alternatief blijkt, kan dit niet-invasieve
gezondheidsmonitoring mogelijk maken en de noodzaak van bloedafnames deels of
volledig vervangen. Dit zou vooral gunstig zijn voor patiënten die regelmatige
of langdurige monitoring nodig hebben, zoals mensen met obesitas en een
verhoogd risico op metabole aandoeningen.
Een speekselgebaseerde methode zou niet alleen de belasting voor patiënten
verlagen, maar ook de toegankelijkheid van diagnostiek verbeteren. Dit kan
bijdragen aan vroege opsporing van metabole verstoringen en gerichte
preventieve interventies, wat uiteindelijk de gezondheidsuitkomsten voor
patiënten kan verbeteren.

Het primaire doel van deze studie is het evalueren van de diagnostische waarde
van vooraf geselecteerde speeksel-biomarkers waarvan bekend is dat ze
significant verhoogd zijn bij personen met obesitas. Dit omvat het beoordelen
van hun sensitiviteit en specificiteit om hun betrouwbaarheid en bruikbaarheid
bij het identificeren van metabole dysregulatie geassocieerd met obesitas. De
resultaten van speeksel zullen worden vergeleken met bloedresultaten, die
dienen als referentiestandaard, om de klinische prestaties van speeksel als
niet-invasief alternatief vast te stellen.

De studie heeft een cros-sectionele opzet met twee groepen: een groep met
obesitas en een groep zonder obesitas (non-obese). De deelnemers, in de
leeftijd van 18 tot 65 jaar, zullen gelijk verdeeld zijn naar geslacht en
geselecteerd worden op basis van strikte standaard antropometrische criteria,
waaronder Body Mass Index (BMI), Tailleomtrek (WC), Vetmassa Index (FMI) en
Vetvrije Massa Index (FFMI). De werving wordt uitgevoerd in samenwerking met de
Hogeschool Utrecht, het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam, en
zorgprofessionals, die potentiële deelnemers tijdens spreekuren zullen
benaderen en gedetailleerde informatie over de studie zullen verstrekken.
Speeksel- en bloedmonsters worden verzameld.

Deelname aan deze studie brengt minimaal risico met zich mee voor zowel de
fysieke als mentale gezondheid. Toch kunnen bepaalde aspecten van het onderzoek
enkele risico's of ongemakken met zich meebrengen.

Mogelijke risico*s:
- Bloedafname: De bloedafname gebeurt door een ervaren professional. Mogelijke
bijwerkingen zijn een korte prikpijn, een blauwe plek op de prikplek of in
zeldzame gevallen lichte duizeligheid. Dit trekt meestal snel weg.

- Speekselafname: Het verzamelen van speeksel is een eenvoudige en pijnloze
procedure. Er zijn geen bekende bijwerkingen of risico*s.

- Nevenbevindingen: Als een testuitslag mogelijk wijst op een medische
aandoening, neemt de Onderzoeksarts contact op met de deelnemer om dit
zorgvuldig toe te lichten. De deelnemer wordt dan geadviseerd de huisarts te
informeren voor aanvullend onderzoek. Indien gewenst, kan de Onderzoeksarts dit
doen met toestemming van de deelnemer. De deelnemer geeft hiervoor toestemming
in de toestemmingsverklaring. Ongeveer een week na het gesprek neemt de
onderzoeker opnieuw contact op om te bespreken of er verdere stappen zijn
ondernomen en of er behoefte is aan extra ondersteuning, die indien nodig wordt
geboden.