Gender Bias Verminderd Seksueel Verlangen

Lage seksuele verlangens: een veelvoorkomende klacht

Verminderd seksuele verlangen is de meest voorkomende seksuele stoornis bij vrouwen (Brotto, 2017). Onderzoek in verschillende landen laat zien dat minstens een derde van de vrouwen gedurende meerdere maanden in het afgelopen jaar een verminderd seksueel verlangen ervaart (Brotto, 2017; De Graaf & Wijsen, 2018). Bij mannen is er minder aandacht voor dit probleem, ondanks een geschatte prevalentie van 1-20% (Brotto, 2010; De Graaf & Wijsen, 2018), die zelfs kan oplopen tot 37% bij oudere mannen (Beutel et al., 2008). Bij mannen wordt een verminderd seksueel verlangen vaak gepresenteerd als een probleem met erecties, waardoor de werkelijke aantallen mogelijk worden onderschat.

Uit laboratoriumonderzoek blijkt dat mannen en vrouwen even gemakkelijk en op dezelfde manier seksueel opgewonden kunnen raken (Laan & Everaerd, 1995). Toch wordt vaak aangenomen dat mannen vaker en intenser seksueel verlangen ervaren dan vrouwen (Baumeister et al., 2001). Dit beeld is echter gebaseerd op algemene aannames, en onderzoek laat zien dat genderverschillen in seksueel verlangen beïnvloed kunnen worden door meetmethoden en rapportagebias (Dawson & Chivers, 2014; Van Anders et al., 2022). Daarnaast spelen culturele en maatschappelijke ideeën een rol: vrouwen worden vaak gezien als minder seksueel geïnteresseerd, terwijl bij mannen wordt aangenomen dat hun seksuele verlangen sterk en spontaan is (Attwood et al., 2015; Graham et al., 2017). Zowel mannen als vrouwen passen hun gedrag en rapportages aan deze stereotypen aan.

Genderstereotypen en klinische beoordeling

Gender bias, een vorm van stereotypering, beïnvloedt de manier waarop medische professionals klachten beoordelen, inschatten of behandeling zinvol is, en welke behandeling ze kiezen (Prunas et al., 2018; Norman, 2014). Op het gebied van seksuele klachten is dit onderwerp nog nauwelijks onderzocht, wat opvallend is gezien het hoge aantal mensen dat hiermee te maken heeft. Seksuele disfuncties komen voor bij 15-43% van de vrouwen en 11-31% van de mannen (Rosen, 2000; De Graaf & Wijsen, 2018).

De invloed van seksuele stereotypering op het beoordelen, verklaren en behandelen van verminderd seksueel verlangen is nog niet onderzocht. Mogelijk leidt gender bias ertoe dat zorgverleners bepaalde klachten minder serieus nemen of onderschatten. Dit kan negatieve gevolgen hebben, omdat mannen of vrouwen hierdoor minder snel de juiste hulp krijgen. Om deze risico’s beter in kaart te brengen, onderzoekt deze studie hoe stereotypering een rol speelt bij het beoordelen en behandelen van verminderd seksueel verlangen. Daarnaast wordt gekeken naar de verwachte effectiviteit van seksuologische behandelingen wanneer patiënten worden doorverwezen naar een seksuoloog.

Het doel van de BESEV-studie is om te onderzoeken of het sociale categorisatieproces op basis van het geslacht van de patiënt (in deze studie onderverdeeld in cis-mannen en cis-vrouwen) invloed heeft op de klinische beoordeling en behandeling van verminderd seksueel verlangen en de inschatting of de patiënt kan profiteren van seksuologische zorg. Het geslacht en professie van de medische professional die de patiënt beoordeelt worden tevens meegenomen in de studie. 

Omdat expliciete bias minder vaak voorkomt dan impliciete bias, die onbewust is en niet zelf gerapporteerd wordt (Boyson, 2009), zal de aanwezigheid van gender bias worden onderzocht met behulp van een vignetstudie. Zorgverleners die in contact staan met patiënten vormen de participanten. 

Er zal een casusbeschrijving worden opgesteld op basis van een echte casus, waarbij een heteroseksuele patiënt met klachten van verminderd seksueel verlangen wordt beschreven. Vervolgens worden er 2 versies van deze casusbeschrijving opgesteld die uitsluitend verschillen in de naam van de patiënt (een vrouwelijke naam, en een mannelijke naam voor de partner, of een mannelijke naam en een vrouwelijke naam voor de partner). Elke deelnemer zal één vignet beoordelen wat bepaald wordt door randomisatie. Na het lezen van de casusbeschrijving zullen de participanten gevraagd worden een vragenlijst in te vullen met vragen over de mate van pathologie, de gekozen behandeling met verwacht behandelresultaat en hun verklaringsmodel over de klacht van verminderd seksueel verlangen bij de betreffende patiënt.

Het betreft een cross-sectionele, observationele studie.

Nvt

Bij de studie zijn geen echte patiënten betrokken. Zorgverleners zijn de participanten. Deelname kost ongeveer 10-15 minuten. Er worden geen risico's ingeschat bij deelname. Participanten ontvangen geen vergoeding.