Opname van zink uit melk en rijst bepaald met stabiele isotopen

Zinktekort komt wereldwijd voor; naar schatting 20% van de wereldbevolking is
zinkdeficient. Dit leidt tot een toename van het risico op infecties en groei
bij kinderen. Zink is een van de essentiele nutrienten in melk. Met een
concentratie van ongeveer 0.4 mg per 100 g halfvolle melk, vormt het een
belangrijke bron van zink in popualaties waar veel zuivel wordt geconsumeerd.
Er zijn aanwijzingen dat melk de absorptie van zink uit plantaardige producten
kan bevorderen, maar dit is niet eerder in mensen onderzocht.

Studie I: Bepalen van de biobeschikbaarheid van zink uit lang houdbare volle
melk, lang houdbare volle melk verrijkt met zink, uit een zinksupplement in
water, en uit rauwe melk.

Studie II: Bepalen of melk de absorptie van zink uit rijst (als model voor een
fytaathoudend voedingsmiddel) kan bevorderen.

Open, gedeeltelijk gerandomiseerd, cross-over onderzoek.

Studie I bestaat uit 3 testdagen waarop u op elke testdag één van de onderstaande testproducten krijgt. De testproducten worden gegeven in 2 porties, waarbij u de 2de portie één uur na de 1ste portie opdrinkt. 1) 2x 400 ml >Langlekker> volle melk 2) 2x 200 ml >Langlekker> volle melk waaraan extra zink is toegevoegd en 2x 200 ml water 3) 2x 400 ml water waaraan extra zink is toegevoegd. 4) 2x 400 ml rauwe melk. Studie II bestaat uit 2 testdagen waarop u op elke testdag één van de onderstaande testproducten krijgt. De testproducten worden gegeven in 2 porties, waarbij u de 2de portie één uur na de 1ste portie consumeert. 1) 2x 45 g rijst en 2x 300 ml >Langlekker> volle melk 2) 2x 45 g rijst en 2x 300 ml water waaraan extra zink is toegevoegd. Aan de melk en de rijst is een stabiele zink isotoop toegevoegd (67Zn). Alle maaltijden bevatten evenveel zink (~ 4 mg). Na de eerste portie van de testmaaltijd wordt een intraveneuze dosis van 0.2 mg 70Zn opgelost in 10 mL fysiologisch zout gegeven.

De risico's door deelname zijn minimaal. De interventieproducten en stabiele
isotopen zijn veilig voor humaan gebruik. Naast mogelijk gastrointestinaal
ongemak door het drinken van 800 ml melk op de nuchtere maag (Studie I), worden
er geen bijwerkingen verwacht voor de deelnemers (behalve eventuele
complicaties van de venapunctie of intraveneuze injectie, zoals bloeding of
blauwe plek). De last voor de deelnamers bestaat uit 4 (Studie I) of 2 (Studie
II) testdagen: op elke testdag consumeren de proefpersonen een van de
testproducten, ondergaan een bloedafname en krijgen een intraveneus infuus.
Vier dagen later (96 h) verzamelen de deelnemers een urinemonster. Deelnemers
zullen geen direct gezondheidsvoordeel ondervinden van deelname. In de
afgelopen 4 jaar zijn gelijksoortige studies gedaan naar Zn biobeschikbaarheid
van intrinsiek gelabelde rijst en gierst binnen een samenwerking tussen
Wageningen Universiteit en ETH Zürich in studielocaties in China, Zwitserland
en Burkina Faso. Daardoor is ruime kennis voorhanden over het werken met
stabiele isotopen.